HET OPSTARTEN VAN EEN EIGEN WIJNGAARD

Wat vooraf ging.

Getriggerd door verhoging van de gemiddelde temperaturen en idyllische beelden ten aanzien van een wijngaard ontstaat bij sommige mensen het voornemen een eigen wijngaard(je) te starten zonder zich vooraf een duidelijk beeld te verschaffen wat hiermede gemoeid is, zowel werkinhoudelijk als financieel. Wie droomt er nu niet van om een heerlijke eigen wijn te mogen ontkurken en vervolgens met vrienden, partner of alleen te mogen genieten van een heerlijk glas zelf vervaardigd wijntje.

Zelf ben ik na mijn vervroegde uittreding uit het arbeidsproces 12 jaar geleden gestart met de opbouw van een wijngaard. Hierbij moet ik wel aantekenen dat ik voorheen reeds meer dan 20 jaar wijn ( lees cider) had gemaakt van de meest uiteenlopende vruchten. Het vinificatieproces was mij dus wel bekend. Natuurlijk vooraf wel veel gelezen en gepraat met amateur wijnmakers. Maar daarmee was de koudwatervrees zeker nog niet verdwenen. Mijn grootste zorg was het vinden van een geschikt lapje grond waarop ik aan de slag zou kunnen gaan. Dit bleek dus niet in mijn directe woonomgeving te vinden. Dan maar een try-out op een volkstuin in de buurt op een stukje grond van 150 m2. De bedoeling was niet te spuiten met chemische bestrijdingsmiddelen. Met hybride-variëteiten zou dat theoretisch mogelijk moeten zijn, zo werd mij voorgehouden. Maar helaas zijn er in Nederland ook lange blad-nat-periodes en ligt schimmelvorming op de loer. Omdat mijn lapje grond in het midden van een volkstuincomplex was gelegen kon ik dus niet bij hoge schimmeldruk de vergiftspuit hanteren. Eigenlijk ben ik gelijk weer op zoek gegaan naar een stukje grond waar ik geen rekening hoefde te houden met omringende tuinen.

Een ander lapje grond  vond ik in een buitenwijk van de stad, omgeven door andere landerijen. Ongeveer 600 m2 werd aangeplant met een viertal verschillende variëteiten. Maar ook op deze plek bleek dat je niet alles zelf in de hand hebt. Veel schade door vossen en  dassen en boeren die in de directe omgeving heftig spoten met chemische bestrijdingsmiddelen die met de wind neerdwarrelden op de druivelaars. Ook de pacht van de grond werd na enkele jaren aanzienlijk verhoogd. Alles bij elkaar opgeteld ging ik weer op zoek naar een nieuw stukje grond waar ik niet door derden zou worden gehinderd door ongewenste omstandigheden. In de tussentijd heb ik wel mijn wijngaard in de buitenwijk nog even aangehouden. Het duurt immers drie jaar na het aanplanten alvorens er voor het eerst kan worden geoogst en nog een jaar later voordat je eerste wijn kan worden gedronken. Die periode wenste ik wel te overbruggen.

Veel bellen met makelaars, bezoeken van boeren, rondrijden in de buurt en de oren gespitst open houden leverde geen nieuw lapje grond op. Door een gouden tip van een buurtbewoner werd ik geattendeerd op een lapje grond, niet ver van mijn woonhuis. Dat bleek in schot in de roos. Na enig onderhandelen en veel geduld kon ik mij enige tijd later de eigenaar van een prachtig gelegen stukje grond noemen.

En dan kijk je vragend om je heen; hoe dit aan te pakken ???

Onderstaande aandachtspunten richten zich specifiek op het opstarten van een kleine tot middelgrote wijngaard.

AANDACHTSPUNT 1.

Het beheren van een wijngaard vraagt om een aantal (persoonlijke) kwaliteiten.

• Druiven telen is een vorm van fruitbouw. Dat betekent dat je enige agrarische kennis moet hebben omtrent grondbewerking, bemesting,  gewasbescherming (spuitlicentie). Je moet verder ook geen weerwil hebben om onder natte en/of koude omstandigheden in de wijngaard te (moeten) werken. Je kleren en handen zullen zeker geregeld met modder zijn besmeurd. Alle snoeiwerkzaamheden voltrekken zich doorgaans bij een temperatuur onder de 10 graden Celsius. Samengevat: je moet over “groene vingers” beschikken en bereid zijn op bepalende momenten de handen uit de mouwen te steken, ook onder mindere weersomstandigheden.
• Het eindproduct van de wijngaard vormt de input naar de noodzakelijke oenologische kennis en kunde. Oenologie is de wijnbouwtechnische wetenschap. Een oenoloog houdt zich bezig met de biochemische aspecten van de wijnbereiding. Het geregeld volgen van cursussen en seminars is hier een onderdeel van. Zelf heb ik de afgelopen 40 jaar ervaren dat de oenologische kennis en vaardigheden letterlijk en figuurlijk de smaakbepalers zijn van de wijnbouwer.

AANDACHTSPUNT 2.

• Bedenk vooraf wat je eigenlijk wilt.
• Alleen hobbymatig of commercieel? Indien commercieel: op welke doelgroep? (traditionele wijnen, kwaliteitswijnen, biologische wijnen?).
• In aansluiting op laatst gestelde: welke wijze van teelt en vinificatie? Bijvoorbeeld: Traditionele wijnbouw (= incl. gebruik chemische bestrijdingsmiddelen); Lutte Raisonnée ( geen gebruik chemische bestrijdingsmiddelen; tenzij onvermijdelijk noodzakelijk); Biologische wijnbouw; geen chemische bestrijdingsmiddelen, waarbij wel bespuitingen met Bordeauxe Pap (kopersulfaat) zijn toegestaan. Biodynamische wijnbouw  (ook wel biodynamische landbouw ) is een vorm van biologische landbouw die gestoeld is op de antroposofische principes van filosoof Rudolf Steiner.
• Moet je van de te verwerven inkomsten leven? Zo ja, zijn er voldoende afzetmogelijkheden? Bedenk vooral vooraf dat je van de verkoop van wijn alleen niet zult kunnen leven. Je moet er n.l. ook genoegen aan beleven om mensen te ontvangen door het aanbieden van rondleidingen en proeverijen. Dit heeft bovendien spin-off naar de afzet van je wijnaanbod. Dit vraagt ook om de inrichting van een “aangekleed” proeflokaal met presentatie-accommodatie ( + computer, beamer etc..).
• Conclusie: HET OPSTELLEN VAN EEN BUSINESS-PLAN IS NOODZAKELIJK INDIEN WORDT GEKOZEN VOOR EEN COMMERCIËLE OPZET VAN EEN WIJNGAARD. Indien dit door een externe partij moet worden uitgewerkt zullen de bijbehorende kosten moeten worden opgenomen in de begroting.

AANDACHTSPUNT 3. Is gebaseerd op de output van aandachtspunt 1. In brede zin: welk terroir hoort bij deze keuze ? Wat hieronder wordt begrepen verwijs ik naar het onderdeel “Begrippenlijst” van deze website.  Mijn keuze voor de werkwijzen “Niet-commercieel” en “Lutte Raisonnée” resulteerde bijna automatisch een keuze voor de aanplant van rassen met een hoge tolerantie tegen schimmels/ziekten. Maar ook de grondsoort ( ondergrond / doorlaatbaarheid vocht ) en ligging tav de zon, hellingshoek, benodigde aantal zonuren per variëteit etc… zijn van belang. Essentieel in deze fase is het laten verrichten van een bodemonderzoek door een professioneel bedrijf, geënt op het telen van druiven. Vraag hierbij ook om een meerjarenbemestingsplan.

AANDACHTSPUNT 4. Voorgaande aandachtspunten bij elkaar opgeteld bieden al de ruwe contouren van de op te bouwen wijngaard. De berekening van het aantal benodigde stokken is vrij gemakkelijk. Afstand tussen de rijen ( in mijn geval 1.85 mtr) en in de rijen ( 1.25 mtr). Hierbij ook rekening te houden dat de rijen goed met machines bereikbaar/berijdbaar zijn. ( let op draaicirkel ).

De eerste kosten kunnen dus al in het kostenplaatje worden ingevuld. Kosten grondanalyse, aankoop grond / e.v. pacht grond, omheining aanpassen /aanbrengen, aantal palen (zelf heb ik rvs-palen genomen), crapal-draad 2.2. mm, draadspanners, grondankers, gegalvaniseerde plantstaafjes (waaraan geplante stok met rubberen lus wordt vastgezet) beugeltjes om plantstaafjes aan draad te bevestigen, spankettinkjes, planten.

AANDACHTSPUNT 5. Het echte werk gaat nu beginnen. Voorbereidende werkzaamheden met bijbehorende aandachtspunten. De planten moeten worden afgeroepen bij de leverancier. Deze kunnen natuurlijk ook zelf worden afgehaald. Zelf heb ik steeds mijn planten gekocht in Luxemburg bij een vertrouwd adres. Prima service, correcte verzorging verzending per postpakket en gunstige prijsstelling; ook bij bestelling geringe aantallen. Kijk vooruit naar het weerbericht.

Zeker niet planten bij vorst of als op korte termijn na het planten vorst wordt verwacht. Begin of half mei ligt het meest voor de hand. Uiteraard is planten bij regenweer niet aan te raden. Maak vooraf een proefplantgat !! Kan met een handgrondboor. Dit geeft echter een smalle koker en is niet super bevorderlijk voor een snelle en brede wortelvorming. Is ook een lichamelijk  een intensieve activiteit. Ook kan een mechanische ééngatsboor worden gehuurd met een diameter van ongeveer 20-25 cm. Bij de aanleg van de 2e wijngaard heb ik hiervan gebruik gemaakt. Er zijn 2 personen nodig voor het werken met een dergelijke boor. Afhankelijk van de onderlaag vraagt dit ook om een behoorlijke lichamelijke inspanning. Nadeel van deze werkwijze is echter dat door het ronddraaien van de boor de grond in de koker aan de zijkant geheel verdicht. Na het planten en verdroging van de grond zullen de jonge wortels van de plant moeite hebben om door deze verdichte koker heen te groeien. De plant heeft dan moeite om de voeding buiten te koker op te nemen. Dit levert in de beginfase veel gele bladeren op. Reserveer tijdig de benodigde grondboor bij een verhuurbedrijf. Bij de huidige wijngaard heb ik alle plantgaten met de schop gegraven. 40 x 40 x 50 cm. A hell of job. Hier kun je echter ruim van de voren mee beginnen. Zet alles van te voren uit met een meetlint en duw een stokje in het hart van het te maken plantgat. Het maken van de plantgaten, nadat de palen zijn geplaatst en de draden zijn getrokken wil ik beslist ontraden; werkt bijzonder onhandig. Op basis van de bevindingen van de grondanalyse heb ik in het plantgoed gezorgd voor een pH-neutrale grond ( =pH 7) door toevoeging en menging met 20 ltr potgrond. Dit kan dus voor elke bodem anders zijn. De entplek van de stok moet 3-4 cm boven de grond uitsteken na het aandrukken van de grond met de voet. Plaats het rvs-plantstaafje onmiddellijk na het planten van de stok vlak naast de wijnstok en zet het met een rubberen lus vast (deze zijn specifiek voor de wijnbouw). Wijnstok kan dan ook niet meer zakken bij het water geven.

Na het planten moeten de planten ruim worden begoten met water. Bij aanhoudende warmte/hitte nog zeker 2 x nadien. Bij het planten moet dus ruim water voorhanden zijn.

Toevoegen aan kostenplaatje: kosten aankoop planten, huur grondboor en aanschaf benzine, eventueel potgrond.

En dan staat er een wijngaard in de groeisteiger !!!!!!!!!!!!!!!!!!!

Na enkele weken zullen de eerste scheuten reeds duidelijk te zien zijn op de entknop. Dit zullen er 2-3-4 of zelfs nog meer zijn. Er volgt nu een keuzemoment. De recht naar boven groeiende scheuten bovenop de entknop  komen in beginsel in aanmerking om door te laten groeien. Het eerste groeijaar wordt het stammetje gevormd voor de (verdere) toekomst. Zelf kies ik ervoor om de 2 bovenste recht omhoog groeiende scheuten te laten staan en de overige te verwijderen. Na ongeveer 2 maanden kan ervoor worden gekozen om de minst krachtige groeier van deze 2 scheuten te verwijderen, waarna er nog slechts 1 scheut resteert. Alle voeding zal vervolgens naar deze overblijvende scheut gaan met een krachtige groei tot gevolg. Door deze 2e scheut te verwijderen is er echter geen reservescheut meer voor het geval er iets met de solitaire scheut fout gaat. Door de solitaire scheut – voor het wegknippen van de tweede scheut – echter goed, maar wel voorzichtig  aan de binden / te clipsen aan de draad, kan er weinig fout gaan. Maar dit is een keuze van ieder zelf. Bij aanhoudende droogte bij voorkeur nog één keer te gieten met water.

Na ongeveer 1 maand groei werkte ik natuurlijke mest ( DCM-2) in granulaatvorm licht onder in de bovenlaag rondom de plant. Dus niet op de bovengrond laten liggen. De plant krijgt daardoor een mooie krachtige en groei.

Toevoegen aan kostenplaatje: kosten bemesting.

Er volgt een periode van groei, waarbij de scheut e.v. 2 scheuten in de oksel ook zijscheuten uitgooien ( zogenaamde dieven). Deze éénmaal per 2 weken deze verwijderen. Bij een hoogte van 1.85 mtr (vlak boven bovenste draad) wordt deze scheut afgeknipt.

Gedurende de eerstvolgende winter (eind oktober/begin november) wordt deze jonge scheut aan de voet rondom afgedekt met een koker van 60 cm ter voorkoming dat bij strenge nachtvorst de nog tere scheut vorstschade kan oplopen. Deze specifiek voor de wijnbouw bestemde kokers zijn bij de vakhandel te koop. Elk volgende jaar zal de stam 2 graden minder vorstgevoelig worden.

Voor het beheer van de wijngaard VANAF HET TWEEDE JAAR  verwijs naar het onderdeel “AANLEG EN BEHEER VAN DE WIJNGAARD” (= afzonderlijke pagina van deze site) .

Onderstaand zal verder worden ingegaan op de verdere onderdelen en bijkomende kosten bij het beheer van de wijngaard en het vinificatieproces.

In het tweede jaar wordt er tussen de rijen gras gezaaid; bij voorkeur de maand mei. Sportveldengras is hiervoor het meest geschikt. Voor het onderhoud is een grasmaaier nodig en een bosmaaier voor de zijkanten. Zelf staan de planten op 50 cm aarde; dwz 25 cm aan iedere zijde van de stok. Verder wordt het gras ook één maal per 2 jaar licht bemest; ook met DCM2. Normaal gesproken dient voor gras een stikstofhoudende bemesting te worden gebruikt (= DCM5). De wortels van de druiven zoeken echter ook hun voeding onder het gras. Een te hoge stikstofbemesting (N-waarde)  zou een te hoge bladontwikkeling van de druivelaar tot gevolg hebben welke ook ten nadele van de vruchtontwikkeling zou komen.

Toevoegen aan kostenplaatje: grasmaaier, bosmaaier, hark, bemesting.

Overige noodzakelijke aanschaffen, tevens toe te voegen aan het kostenplaatje.

Verwijderd onkruid, gemaaid gras, aanzienlijke hoeveelheid snoeisel, bladeren zomersnoei, druiven afkomstig van trosdunning, afgevallen bladeren tijdens de herfst, vervoer van de oogst naar huis ter verwerking, transport overige benodigdheden voor wijngaard (palen, crepaldraad etc) moeten vrijwel alle via een aanhangwagen worden vervoerd. Indien niet aanwezig moet deze worden aangeschaft. Is onmisbaar.

Takkentang om oude legger weg te snoeien; kleine snoeitang , bij voorkeur Felco-8 ( er zijn links- en rechtshandige exemplaren te koop).    2 snoeitangen met spitse punt voor trosdunning en wegknippen aangetaste druiven binnen tros. Indien plukkers meehelpen met de oogst moeten meerdere kniptangen beschikbaar zijn.

Wondbalsum om grotere snoeiwonden in te smeren.

Tonnen om water op te vangen / te bewaren; eventueel via afgeleide regengoot; mogelijk aanleggen van een weide-water-aansluiting inclusief afsluitbare deksel. Voorgeschreven afmetingen: 1x1x1x mtr. Vaste maandelijkse lasten bij aansluiting op waterleidingnet + jaarlijks waterverbruik.

Solo Rugsproeier 12 ltr alleen voor plantbesproeiing.

Sproeiapparatuur voor bladbespuiting, maar ook voor de stammetjes. Zelf gebruik ik daarnaast voor de biologische  bladbespuiting een 15 ltr rugspuit van het merk Stihl die met een motor op mengsmering wordt aangedreven; druk instelbaar tot 5 Bar. Hierdoor wordt ook de achterkant van het blad beneveld. Is een kostbare aanschaf. Met enkel een rugspuit is een wijngaard(je) niet echt binnen een redelijke tijd te besproeien. kosten 720 euro incl. BTW.

Indien gewenst: Afzonderlijke Solo Rugsproeier van 12 ltr voor onkruidbestrijding (mag uitsluitend voor onkruidbestrijding worden gebruikt).

Vogelnetten ter volledige afdekking van druiven. Zonder afdekken van de druiven wordt in de buurt van een woonwijk geen druif geoogst door vogelvraat.

Ook dassen en vossen lusten graag rijpe druiven. Indien deze in de nabijheid van de wijngaard hun habitat hebben, zal de gehele wijngaard das /vos-proof moeten worden gemaakt. De kosten van een rol daswerende draad en bijkomende palen zijn niet gering. Deze moet ook z’on 50 cm worden  ingegraven. Zelf heb ik in de grond eerst uitgewassen betonplaten ( via Marktplaats gratis verkregen) naast elkaar ingegraven en daarboven de draad geplaatst.

Tonnen noodzakelijk bij oogst; afhankelijk van hoeveelheid te oogsten druiven.

Schoppen, hark, hak, nijptang en regulier dagelijks gereedschap.

Kosten bestrijdingsmiddelen; dit zijn geen geringe kosten. Zelf gebruik ik geen chemische bestrijdingsmiddelen, maar bladbemesting en zwavel, welke eveneens vrij kostbaar zijn. Veel bestrijdingsmiddelen zijn uitsluitend verkrijgbaar op vertoon van een geldige spuitlicentie. Bestrijdingsmiddelen moeten vorstvrij worden opgeslagen in een afsluitbare kast!!!!!!!!!!!

Het bezit van een generator van minimaal 2000W is doorgaans een noodzakelijke aanschaf, tenzij er in de directe omgeving van de wijngaard de beschikking over een elektriciteitsaansluiting is. Hagen en bomen moeten geregeld in de hoogte en breedte in toom worden gehouden. Een kettingzaag, reciprozaag en heggenschaar behoren doorgaans tot de standaarduitrusting. Zowel ter bescherming tegen de vocht en diefstal deze steeds mee naar huis te nemen!!!!!!!!

Ook een schuilplek tegen regen, wind etc… en een beschermd plekje om even uit te rusten of iets te eten is wenselijk. Ook een hok met goede deur- en raambeveiliging voor opslag van materialen is een noodzakelijke voorziening. Bezuinig niet op een stevig slot of vergrendeling. Overigens is ook een deugdelijke omheining en afsluitbare toegangspoortpoort tot de  wijngaard noodzakelijk.

Kosten van bovenstaande benodigdheden (indien van toepassing) toe te voegen aan het kostenplaatje.

Tijdens het rijpingsproces van de druiven wordt geregeld het suikergehalte van de druiven gemeten met een Oechsle-meter. Bij een waarde van 20 Oechsle moet immers de trosdunning en bladdunning plaatsvinden en aan het einde van de rijping is het liefst een hoge Oechsle-waarde nodig om de gewenste alcohol te verkrijgen. Een dergelijke meter is dus een must.

Als de druiven zijn geoogst, moeten deze vervolgens zo snel mogelijk worden verwerkt / gevinifieerd. De hiermee gepaard gaande aanschaffen hangen natuurlijk nauw samen met de hoeveel aangeplante druivelaars.

Voor een hobby-wijngaard tussen de 200-400 stokken is het geen optie meer om de druiven handmatig te ritsen en vervolgens met een RVS-vleugelboor in een grote emmer te vermalen. Bovendien is de tijd tussen plukken en verwerken vrij groot met het risico van beginnende oxidatie van de druiven.

Er zijn 2 soorten ontsteel/vermaal-apparaten beschikbaar. 1. Handmatige ontsteler/vermaler te plaatsen op een opvangbak. Is vrij arbeidsintensief. Als er op toerbeurt wordt aan het wiel wordt gedraaid is dit natuurlijk wel te doen. 2. Zelf heb ik in Duitsland een elektrische RVS- ontsteel en maalmachine gekocht met een hoge verwerkingscapaciteit. Alles in één handeling en via een trechter valt aan de voorkant de gemalen pulp in een PET-bak van 50 ltr. De steeltjes vallen aan een zijkant naast het apparaat. Hoe sneller de verwerking, hoe minder oxidatie-vorming. Zelf vind ik de aanschaf van dit apparaat het geld dubbel en dik waard. Alles is binnen no-time ontsteeld en vermalen. Je betaalt wat, maar je hebt ook wat!! Ik adviseer ook dit apparaat niet op te bergen op de wijngaard ivm vocht en kans op diefstal.

De gemalen pulp moet onmiddellijk in PET-vaten of RVS-tanks worden overgeheveld en al dan niet worden gesulfiteerd; bijvoorbeeld bij lichte of zwaardere botrytis. Zelf verwijder ik bij de oogst alle aangetatste delen zorgvuldig. Indien echter hulpvaardige vrienden mede behulpzaam zijn, kan er wel eens iets over het hoofd worden gezien. Indien op de plukdag regen wordt verwacht, wordt alles gelijk zonder controle in de bakken gedeponeerd. Thuis verricht ik dan een controle op de aanwezigheid van botrytis en/of lamsteligheid.

Zelf werk ik het liefst met Polyethyleen-vaten van 60 ltr. Deze zijn met 2 personen net nog redelijk te verplaatsen via een meubeltransporter op 4 kleine wielen of een steekwagen. Opmerking: gebruik nooit plastic tonnen; deze bevatten weekmakers die door de alcoholvorming worden onttrokken en in de wijn terecht komen. Schaf ook enkele PET-vaten aan van 30 ltr en 15 ltr voor resthoeveelheden. Al deze PET-vaten hebben eenzelfde schroefdeksel die onderling uitwisselbaar zijn. Ook geregeld de rubberen ringen in deksels controleren en eventueel vervangen.

Als de inweking heeft plaatsgevonden moet er worden geperst. Er zijn natuurlijk heel wat verschillende persen te koop, zowel wat capaciteit betreft alsook in het bedieningsgemak. Zelf heb ik mijn eerste wijnpers gemaakt van een defecte was-centrifugeton die onder een ijzeren frame werd geplaatst. Met houten blokken en een autokrik werd met veel geduld geperst. Dat is te doen met een geringe hoeveelheid druiven. Met een grotere hoeveelheid is een meer efficiënte pers echt noodzakelijk. Zelf heb ik een ballonpers (met waterdruk) van 90 ltr gekocht van het merk Speidel. Hiervoor moet wel stromend leidingwater met kraanaansluiting aanwezig zijn. Ben hier al vele jaren heel tevreden over. In de pers moet een perszak worden geplaatst. Er is een 3 en 5ltr PET-gietkan nodig om de pulp vanuit de PET-vaten in de pers te doen. De most uit de pers wordt opgevangen in een 50 lr PET-opvangbak. Deze geperste most wordt na waterspoeling en uitlekken van het 60 lt PET-vat gebruikt om de most in over te brengen met de 5 ltr- gietkan. Voor de noodzakelijke toevoegingen bij de most ( bijv. sulfiet tijdens het inweken van niet 100% onaangetaste druiven) is een grammenweegschaal noodzakelijk en uiteraard sulfiet. Verder pecto-enzymen voor het afbreken van de pectine in de most.

Alle vaten, apparatuur, lepels etc…. die met de most / wijn in wording / wijn in aanraking komen, moeten met sulfiet + citroenzuur worden ontsmet (minimaal 7 minuten). Ook dient er een voorklaring van de most te worden uitgevoerd met bijvoorbeeld Bentoniet, Voor een geleide gisting is een gistvoeding en gistcultuur nodig en indien de most een te laag suikerniveau heeft, ook kristalksuiker. Na de gisting moet voor de 1 e maal worden geheveld naar een schoon vat.

Bij de vinificatie van rode druiven verloopt het proces geheel anders. Na het vermalen van de druiven en inweking met pecto-enzymen wordt het geheel zonder te persen (dus inclusief schillen) op pulpgisting gezet in 3/4 gevulde PET-vaten. 4-5 maal per dag hoed (bovendrijvende schillen) onderdompelen met een grote pollepel of lange roerstaaf (nooit van hout!!) en dat gedurende de gehele gisting. Tegen het einde van de vergisting persen en verkregen “wijn in wording” een malolactische fermentatie geven. Gedurende 4 weken moet de wijn, na toevoeging van een specifieke entcultuur (Malocid), de agressieve appelzuren ombouwen naar liebliche melkzuren. In dit proces wordt als nevenproduct een boter- en yoghurttoon aangemaakt die gedurende de volgende 4 weken moeten worden afgebouwd. NB!!!! Eerst na deze 8 weken mag bij de eerste overheveling sulfiet aan de wijn worden toegevoegd. Gedurende deze periode van 2 x 4 weken moet de wijn op een constante temperatuur van 20 graden Celsius blijven (=oktober en november). Omdat de buitentemperaturen dan al behoorlijk laag zijn, zal de temperatuur noch in een kelder noch in een andere ruimte in huis deze temperatuur constant bereiken. Of zal er in een ruimte waar de wijn zich bevindt met een afzonderlijk kacheltje constant moeten worden bijverwarmd of zal om de vaten een elektrische deken met een temperatuurvoeler moeten worden bevestigd. Dit laatste wordt door mij gedaan. Op het vat wordt een voeler bevestigd die verbonden is met een afzonderlijke elektrische schakelklok, ingesteld op max 21 graden Celcius en minimaal 20 graden Celcius. Vervolgens wordt het vat omwikkeld met een elektrische deken en met ducktape of touw vastgezet. Daar overheen wordt een wollen deken of noppenfolie gewikkeld ter isolatie van de elektrische deken. Het vat wordt ter isolatie op een rubberen mat geplaatst. Aanschafkosten van de tijdklok met voeler + elektrische deken(s) toevoegen aan kostenplaatje.

In maart/april wordt ( het liefst bij een hogedrukgebied) de witte wijn van het verleden jaar gebotteld. Eerst moet echter worden gemeten of de wijn sulfiet-stabiel is via een “titratie-methode”. Hiervoor is kolomopstelling noodzakelijk en benodigde stoffen om te titreren.

Vervolgens moet worden bekeken of de wijn geheel helder is en wel/niet moet worden gefilterd. Filteren kan met een filterapparaat met kartonnen platen (keuze in grof, middel, fijn, steriel) of met een handig apparaat “de Enolmatic”. Aan de input van dit apparaat kan een (Tandem) filter worden gekoppeld ( te kiezen uit grof, midden, fijn, steriel).

Maar er zijn ook diverse andere filterapparaten en methodes. Natuurlijk kun je ook bij eigen gebruik tevreden zijn met een 90% heldere wijn  waardoor de wijn niet hoeft te worden gefilterd.

Vóór het bottelen moeten de wijnflessen worden gespoeld en met sulfietwater worden ontsmet. Hiervoor is een handig apparaatje te koop waarbij sulfietwater + citroenzuur onder druk de fles in wordt gespoten. Vervolgens moet de fles uitdruipen op een druiprek. Ook bij het gebruik van kurken moeten deze worden ontsmet. Het kurken gebeurt met een handmatig kurkapparaat, te koop in allerlei soorten en maten. Na het met lauw water spoelen van de buitenkant van de flessen – a.g.v. morsen met wijn – kan na 24 uur de capsule worden geplaatst. Ik doe dit met de stoom vanuit een fluitketel. Nadien kunnen de etiketten worden geplakt. Ik gebruik als plakmiddel volle melk die ik met een kwastje op de achterzijde van het etiket smeer. Ik gebruik een vaste maat om alle etiketten op dezelfde hoogte van de fles te plakken. Deze etiketten zijn via drukker aangemaakt. Back-label wordt voor elke wijn afzonderlijk met eigen computer samengesteld en afgedrukt met de printer en na snijden opgeplakt met melk.

EN MET AL DEZE HANDELINGEN IS TIJD EN ZIJN KOSTEN GEMOEID……………………..

Na 1 nachtje drogen, worden de flessen in mijn wijnkelder in de nissen gelegd en boven het desbetreffend nis wordt een aantekening gemaakt van de opgelegde wijn.

Na al dat vele werk en kosten voelt het geweldig om een fles eerlijke en smaakvolle wijn te openen en tevreden te zijn over jezelf, MAAR VOORAL OVER DE WIJN.

Maar, alles bij elkaar opgeteld ben ik zeker niet goedkoper uit dan een doorsnee-wijntje uit de supermarkt. Ik denk zelfs dat ik voor de totaal gemaakte kosten 2 flessen wijn uit het lagere segment bij de supermarkt kan kopen.

Je moet zeker wel geduld en passie hebben om 4 jaar te moeten wachten op een hopelijk tevredenstellend glaasje wijn. En in die 4 jaren wachten zijn er vele euro’s door je handen gegaan en heb je ’s avonds het 8-uurjournaal geregeld gemist omdat je van vermoeidheid in slaap bent gevallen.

Indien je commercieel gaat werken moeten de gemaakte kosten en arbeidstijd van de eerste 4 jaren worden terugverdiend in de prijsstelling van de wijn. De eerste 4 jaren zal immers geen wijn kunnen worden verkocht en heeft het weinig zin een rondleiding of proeverij te houden als er geen eigen wijnen kunnen worden aangeboden.

Een ander bijkomend punt is dat er elk jaar een periode is dat je toe bent aan enkele weekjes vakantie. Een wijngaard kan helaas in de zomervakantie niet 3 weken alleen worden gelaten, ook al heb je de dag voor je vertrek de wijngaard 100% verzorgd achtergelaten. Het zijn net kleine kinderen die onder voortdurende aandacht moeten blijven.

Bovenstaande beschrijving zal niet 100% op alle punten zijn benoemd / beschreven.

• Indien je op commerciële basis een wijngaard wenst te exploiteren is een gang naar de Kamer van Koophandel en de Belastingdienst vooraf zeker noodzakelijk. De ruimte waar de wijn wordt verwerkt moet aan bepaalde eisen voldoen en ook ten aanzien van de afdracht van accijns en het inrichten van de wijnkelder zijn voorschriften.

Ik weet niet of na lezing van dit hele verhaal het enthousiasme om een eigen wijngaard te starten nog even groot is. Als het antwoord daarop volwaardig ja is, zou ik zeggen……EN AVANT!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Ik kan in ieder geval stellen dat deze hobby mij de benodigde beweging, voldoening en wijnplezier biedt.