(VERRICHTE) WERKZAAMHEDEN IN DE WIJNGAARD 2018-2019-2020-2021-2022-2023

VERRICHTE WERKZAAMHEDEN / HANDELINGEN 2024.

Als Kerstmis en Nieuwjaar voorbij zijn, lonken de eerste werkzaamheden.

 04-01-2024.

Tweede heveling van de wijnen oogst 2023.

De wijnen worden na de oogst en verwerking in totaal 3 x geheveld en gesulfiteerd. Tweemaal van vat naar een schoon gesulfiteerd vat en de derde maal bij de botteling. In totaal wordt er maximaal 3,5 gram sulfiet per 10 liter wijn toegevoegd. Rode wijnen krijgen echter de eerste sulfitering ná de noodzakelijke malolactische fermentatie ( ombouwen van vrij agressieve appelzuren naar liebliche melkzuren). Bij elke “bewerking” worden de wijnen beoordeeld op de voortgang van het te doorlopen proces. Het is altijd verbazingwekkend hoe de verschillende wijnen in de verschillende ontwikkelingsfasen zich “ontwikkelen”. Ook treffend is de constatering dat de wijnen elk jaar een minieme eigen ontwikkeling doorlopen. Dat is gelijk ook het mooie en verassende van dit gehele proces. De botteling van de witte wijnen gebeurt overwegend in het voorjaar, het liefst op een dag met een hogedrukgebied. Wijn is immers een levend product en reageert op weersinvloeden. De vrije ruimte onder de kurk is van belang om de wijn bij een hogedrukgebied de ruimte te geven iets kunnen uit zetten. Bij te weinig of geen ruimte onder de kruk bestaat de kans dat de kurk naar buiten wordt gedrukt. 

Februari 2024.

Verdeeld over meerdere dagen is volop gestart met de snoeiwerkzaamheden in verschillende fasen. Fase 1: Legger van het oogstjaar 2023 volledig wegknippen en snoeiwond insmeren met wondbalsem ter voorkoming van de ziekte Esca. Fase 2: Afvoeren van snoeihout van de wijngaard naar Milieupark. Fase 3: Uit de nog op de stam aanwezige scheuten van oogstjaar 2023 wordt de meest ontwikkelde scheut gekozen om over de draad om te buigen en te clipsen. Op deze scheut zullen binnenkort de nieuwe scheuten groeien waaraan de druiven dit jaar zullen groeien. Zelf buig ik slechts 1 scheut van verleden jaar af. Er kan natuurlijk ook worden gekozen om 2 scheuten om te buigen over de draad; 1 naar links en 1 naar rechts. Hier kies ik niet voor omdat er maximaal 13 trossen per druivelaar zullen groeien; alle overige trossen worden ná de Véraison ( kleuren van de druiven) weggesnoeid. Dit geeft een hogere suikerwaarde en dus ook een hogere kwaliteit wijn. Alle via de stam “opgezogen” vocht en voeding behoeft slechts over dit geringe aantal trossen te worden “verdeeld”.

Na de gehele snoei zullen op korte termijn de stammetjes en omgebogen scheuten worden gespoten met zwavel, ter voorkoming van aantasting van de bladeren door galmijt.

 

VERRICHTE WERKZAAMHEDEN / HANDELINGEN 2023.

Begin februari 2023 is gestart met het verwijderen van de oude legger, waar verleden jaar de druiven aan hebben gegroeid. Dit is de eerste fase van de nieuwe opbouw van de druivelaar voor het nieuwe groeiseizoen. 

De volgende fase is het afleggen ( over draad ombuigen en vast zetten) van 1 legger waarop dit jaar de druiven zullen groeien. Volgende week zullen de stammetjes en de nieuwe legger met zwavel worden bespoten tegen de galmijt.

31-08-2023: 

M.b.t. de te verrichten werkzaamheden en aandachtspunten  gedurende de periode februari 2023 tot dit moment kan worden teruggegrepen op het overzicht van deze werkzaamheden tijdens de afgelopen jaren ( achteruit scrollen). Dit zijn elk jaar /seizoen dezelfde terugkerende zaken.

Alleen het afrijpen, suikervorming en toegroeien naar het oogstmoment verschilt elk jaar in geringe mate. Dit jaar zijn er – in afwijking van andere jaren – langdurige regen- en koude momenten geweest. De druiven hebben een iets lager suikerniveau dan in dezelfde periode van de afgelopen jaren. Maar dat kan alsnog worden ingehaald als de weergoden ons goed zijn gezind. De druiven hangen er goed bij en van schimmelvorming is vooralsnog geen merkbare schade. En natuurlijk zijn bepaalde variëteiten hier iets gevoeliger voor dan andere. Maar dat hoeft in brede zin niet echt tot problemen te leiden. De druif Solaris kan voor een belangrijk deel bij de witte druiven een eventueel suikertekort aanvullen. Solaris heeft n.l. van nature een hogere suikerwaarde dan andere druiven. Een blend van Solaris met de most van een andere witte druif met een iets lager suikerniveau kan zodoende mooi worden opgevangen zonder toevoeging van suiker.

Alle druiven zijn na de véraison ( suikerniveau van 20 Oechsle) afgeschermd met vogelnetten.

Het is dus even afwachten hoe e.e.a. zich de komende maand(en) verder zal ontwikkelen.

03-09-2023:

Bij een ( geregelde ) inspectie van de wijngaard werd afgelopen dagen geconstateerd dat enkele bladeren van de druif Cabernet Cortis sporen van echte meeldauw vertoonden ( = witte plekjes boven op het blad ). Omdat er geen bespuitingen plaatsvinden met chemische bestrijdingsmiddelen is vandaag gekozen voor een (experimentele) bespuiting met een mengsel van 40% melk en 60% water. De ervaringen laten zien dat de echte meeldauw na bespuiting hiermee na korte tijd is verdwenen. Werkt overigens ook preventief !!!! Voor alle zekerheid zijn ook de bladeren van enkele Rondo-druivenstokken hiermede bespoten. Meeldauw bevond zich op de kopse kanten van de aanplant met de Rondo-druif. Het enige nadeel is dat er na de bespuiting geen regen mag worden verwacht omdat deze bespuiting dan moet worden herhaald. Daar is nu en volgens de weersverwachting voor de komende 2 weken geen sprake van. Uiteraard zal de komende periode dit proces aandachtig worden gevolgd. Zoals al vaker vermeld, vergelijk ik druivenplanten altijd met kleine kinderen. Constante aandacht is onontbeerlijk. 

Punt van aandacht bij bovenvermelde bespuiting met melk is de onduidelijkheid in hoeverre deze bespuiting van invloed is op het vinificatieproces en uiteindelijke smaakprofiel. Er zullen ongetwijfeld bij de oogst enkele melkzuurbacteriën “meeliften” op de meegistende schilletjes tijdens de kuipgisting. We zullen zeer zorgvuldig dit proces bewaken en nauwlettend de proefanalyses op dit punt in de gaten houden.

Duidelijk is ook dat voor een commerciële wijnboer een dergelijke bespuiting en te kostbaar ( kostprijs melk) en geen duurzame garantie geeft. Na een regenbui – kort na de besproeiing – moet er immers opnieuw worden gespoten.

Ook is afgelopen dagen – na metingen met de refractometer – geconstateerd dat het suikerniveau zich mooi ontwikkelt. Pitjes moeten echter donkerbruin verkleuren en los komen van het vruchtvlees. De aroma’s ontwikkelen zich echt pas in de allerlaatste fase van het afrijpingsproces. Alles met elkaar afgewogen, verwacht ik dat de oogst voor alle variëteiten dit jaar 1-2 weken later zal zijn. Geduld is immers een ” schone ” deugd !!!

11-09-2023:

In deze periode van het afrijpen van de druiven is een geregelde rondgang in de wijngaard noodzakelijk.

• Geen gaten in de vogelnetten?
• Schimmelvorming in trossen en op bladeren ?
• Meten suikerwaarden.
• Wespenvraat ?
• Aantasting door Suzuki-fruitvliegje?
• Andere aantastingen?
• Stand verkleving en kleur druivenpitjes ?   
• ………………………………………..                                                                                                                                                                                                                                     
• Afhankelijk van de bevindingen kan een globale inschatting / planning van de druivenoogst worden gemaakt. Ook moeten de oogstbakken – liefst vlak voor de oogst – schoon worden gemaakt en liefst worden gespoeld met sulfietwater en vervolgens worden gedroogd. Voldoende knipscharen aanwezig voor de druivenpluk?? Het binnenhalen en verwerken van de oogst is voor mij altijd “de kers op de taart”. Want hier zwoeg je een heel teeltjaar voor!

27-09-2023:

• Gras gemaaid in de rijen en rondom. Door de recente overvloedige regen en aansluitende zonnige dagen heeft de groei van het gras er goed in gezeten. Hierna mogelijk nog 1 x gras maaien vlak vóór de nabije oogst of mogelijk zelfs laatste maal dit jaar.
• Is ook altijd een moment om alles binnen en rondom de druiven-aanplant te inspecteren: geen gat(en) of openingen in de vogelnetten of omheining ?; afrijping van de druiven; eventuele aanwezigheid van schimmels; geen vogels binnen de netten?

Extra attentiewaarde in de wijngaard. In deze periode van het afrijpen van de druiven – vlak voor het vermoedelijke oogstmoment – is waakzame aandacht noodzakelijk. Aantasting door schimmels vlak voor de oogst ( meeldauw, valse meeldauw , botrytis etc..) kunnen een kort voorheen verwachte mooie oogst binnen heel korte tijd grotendeels of zelfs geheel doen vergeten. Van belang is echter, dat binnen mijn visie van wijn maken er een gezonde oogst met een voldoende suikergehalte voor 12% vol/alcohol als eindproduct moet worden verkregen. Hierbij rekening te houden dat tijdens het vinificatieproces 1% volume/alcohol verloren gaat. Dit betekent dus dat er bij de start van het vinificatieproces het suikergehalte van de druiven minimaal voldoende is voor 13% alcohol.: “that’s a hell of a job”.

Zelf ben ik geabonneerd op een periodieke digitale melding van de voortgang op de Duitse regionale wijngaarden. Hierbij wordt tijdens het afrijpen van de druiven per regio / per week de voortgang gemeld ten aanzien van de schimmeldruk, suikerwaarden welke ook worden vergeleken met voorafgaand jaar en ander geconstateerd onheil of omstandigheden. Hieruit kan voor het jaar 2023 geen optimistisch beeld worden verkregen. Aantasting door schimmels en heel lage suikerwaarden is een vrijwel algemeen beeld. Benodigde suikerwaarden voor 13% vol.  alcohol heb ik niet in de opgaven kunnen ontdekken. Zonde voor al die noeste arbeid / inspanning van de wijnboer om een gezond en hoogwaardig product af te leveren, waar iedereen           ( wijnboer, wijndrinkers, overheid, toeleveranciers ) blij van zouden kunnen zijn. Vermeld wordt ook dat veel wijnboeren – min of meer verplicht – vervroegd met de oogst zijn begonnen om nog een verwerkbare opbrengst te krijgen. Hierbij zij aangetekend dat de aroma’s zich vlak vóór een volledige afrijping van de druif ontwikkelen. Bij de oogst moeten in ieder geval de pitjes donkerbruin zijn en hebben losgelaten van het vruchtvlees. Zonder deze afrijping kan er op natuurlijke wijze geen kwaliteitswijn worden verkregen en zullen vrijwel altijd “hulpjes” ( bijv. suiker, aroma’s,  kleurstoffen ……) moeten worden toegevoegd om een acceptabele wijn te verkrijgen die zijn weg vindt naar de wijnliefhebber. Maar ook uit Italië en Frankrijk zijn er recent geen vrolijke berichten via de media verspreid. Zo las ik ” Zo gaat wijnjaar 2023 er in Italië uitzien na de extreme weersomstandigheden” als gevolg van hittegolven, bosbranden, verwoestende hagelbuien en aanhoudende overvloedige regen. In Sicilië en Sardinië stegen de temperaturen tot bijna 50 graden Celsius dat juist weer zorgde voor waterstress voor de planten en dreigende natuurbranden

Door de combinatie van de extremen tijdens de bloei in het voorjaar en de extremen tijdens het rijpen in de zomer werd al voorspeld dat de oogst in deze gebieden tot 40% lager zou zijn .Maar ook de zonnebrand is er de reden van dat de oogst op Sicilië bijna gehalveerd zal zijn. Bij elkaar opgeteld wordt verwacht dat in heel Italië de totale wijnoogst in 2023 ongeveer 14% lager zal zijn dan in 2022.

Maar zoals meerdere malen in deze website vermeld is het telen van druiven voor het maken van een eerlijke wijn een meer dan gemiddelde gok. Veel zaken heb je zelf in de hand, maar voor nog meer zaken zul je vaak het hoofd moeten buigen omdat je nu eenmaal niet het vermogen hebt om vorst, overvloedige regen, hagel, wespen, storm en extreme hoge temperaturen en ander onheil te beteugelen. Daarbij opgeteld mijn teeltwijze van “Lutte raisonnée” (= weloverwogen strijd / beredeneerde methode om zo milieuvriendelijk mogelijk wijnbouw te bedrijven) moet je eigenlijk een schietgebedje doen en een kaarsje opsteken bij het Mariabeeld als het is gelukt om een mooie smaakvolle en heldere eigen wijn in het glas uit te schenken en vervolgens te drinken en hierbij niet te vergeten om de ogen dankend naar boven te richten. Want, zoals algemeen gesteld, “alle zegen komt van boven”.

25-10-2023:

De druivenoogst heeft in stappen afgelopen weken plaatsgevonden. Dit zijn altijd spannende, maar zeker ook hectische tijden. Uitgangspunt voor mij is te streven naar een dusdanige suikerwaarde van de druiven om “op eigen kracht ” een alcoholpercentage van minimaal 12 % vol. alcohol “in de fles” te verkrijgen. Concreet betekent dit dat bij de oogst de druiven een suikerwaarde van 13 % vol. alcohol moeten hebben omdat tijdens het gehele vinificatieproces 1% volume alcohol verloren gaat. Voor de druif Solaris is dat vrijwel nooit een probleem. Een suikerwaarde van gemiddeld 14% vol. alcohol bij de oogst is vrijwel altijd haalbaar. Dit is dus bij uitstek een druif om bij een tegenvallende suikerwaarde van de Johanniter-druif deze te blenden / mixen met een gedeelte Solaris om deze blend uiteindelijk ook op een eindwaarde van 12 % vol. alcohol te tillen. Zelf ben ik echter een liefhebber van een wijn met een mooi “afgeslepen” zuurtje. Als de most van de Johanniter-druif een onvoldoende suikerwaarde heeft om deze als eindwaarde 12% vol. alcohol te geven, zal er dus bij de vergisting iets suiker moeten worden toegevoegd. En natuurlijk bestaat er ook de mogelijkheid om een uitgegiste Solaris-wijn met een alcoholpercentage boven de 12% te blenden met elke andere witte wijn.

Dit jaar was er een mooie oogst van de Johanniter. De suikerwaarde was iets lager dan verleden jaar. Zodoende een minimum aan suiker toegevoegd. Eén derde deel van de Johanniter-oogst zal worden gemixt met de geoogste Solaris. Hierdoor dus een eindresultaat van 12% op “eigen druivenkracht” en een aftopping van het zuurtje dat eigen is aan een 100% Johanniter-wijn.

Hierbij moet overigens wel worden opgemerkt dat de oogst van de Solaris dit jaar meer was aangetast door wespenvraat dan andere jaren. Deze wespenvraat is bij de oogst handmatig verwijderd / uitgeplukt om een “zuivere oogst” te verkrijgen. Commercieel zou dit – gelet op de hiertoe vereiste arbeidsinzet – een onevenredige doorvertaling hebben naar de kostprijs van de uit deze druif  te vervaardigen wijn(en). Volgend teeltjaar zal worden overwogen terug te keren op het ophangen van vele lokpotjes met een mengeling van zoetstoffen en enkele druppeltjes afwasmiddel. En zo is er elk jaar wel iets dat om extra aandacht vraagt met bijkomende zorg en inspanning.

Bij de rode druiven was de druif Rondo dit teeltjaar het zorgenkindje. Na 2 jaar in de wijngaard geen last te hebben gehad van het Suzuki-fruitvliegje was er aan het einde van de afrijping een massale aanval hiervan op deze druif. Alleen de vrouwelijke Suzuki-fruitvliegjes hebben aan de achterzijde een boortje waarmee ze een gaatje boren in de relatief dunne schil van de Rondo-druif. Hierdoor loopt het sap gedeeltelijk uit de druif. Vervolgens leggen ze door dit gaatje en in de vrijgekomen ruimte – als gevolg van het sap-verlies – een eitje in de druif.  Door de weglek van een gedeelte van het sap uit de druif worden hierdoor vele fruitvliegjes ( niet zijnde Suzuki-fruitvliegjes) aangetrokken die op hun beurt weer het azijnbacterie enten op de druif. Dit azijnbacterie dragen ze van nature aan hun pootjes met zich mee. De aangetaste druif mist voor een deel het sap; is drager van een eitje van de Suzuki-fruitvlieg en is bovendien “besmet” met het azijnbacterie. En alles bij elkaar opgeteld is een dergelijk aangetaste druif niet meer bruikbaar voor verwerking tot most en uiteindelijk wijn. Door de massaliteit van een dergelijke besmetting van een druiventros is er vrijwel geen opbrengst van een dergelijke druivensoort te verwachten. Ingeschat wordt dat 80 % van de Rondo-druif was aangetast en het resterende na grondige selectie na pulpgisting tot wijn kon worden verwerkt. En nu maar hopen dat  door de strenge selectie bij het oogsten van de druif de aangetaste trossen / druiven zijn verwijderd.

De rode druif Cabernet Cortis heeft een dikkere schil, waar het Suzuki fruitvliegje met haar boortje niet doorheen kan prikken. Zodoende heeft deze druif ook geen last gehad van bovenvermeld “onheil”. De oogst van deze druif was bijzonder goed. 

Gemeten suikerwaarden en toestand van de geoogste druiven (oktober 2023);

Cabernet Cortis: 1099 Oechsle: potentieel 13,8 % volume alcohol; conditie druiven: goed.

Solaris 1100 Oechsle: potentieel 14% volume alcohol; conditie druiven: veel wespenvraat. 

Johanniter: 1084 Oechsle: potentieel 11,4 % volume alcohol; conditie druiven: goed tot zeer goed; slechts enkele trossen met lichte botrytis (grauwe schimmel in de tros).

Rondo:  1093 Oechsle: potentieel 12,8 % volume alcohol; zie bovenstaande opmerkingen mbt aantasting Suzuki-fruitvliegje.

Souvignier Gris: Opmerkelijk waren de verschillende gemeten suikerwaarden in de verschillende rijen: 109, 109, 90, 95 Oechsle. Conditie druiven goed tot zeer goed.

Afgelopen dagen zijn ook de vogelbeschermingsnetten van de bodem losgemaakt en omhoog gebracht om te laten drogen. Na drogen zullen deze met de benodigde  menskracht de komende week worden opgerold en thuis worden opgeborgen. Op de wijngaard is opbergen onmogelijk i.v.m. muizenvraat.

De vergisting van de verschillende druiven loopt op zijn einde. De witte uitgegiste wijnen zullen na overheveling en sulfitering op rust worden weggezet. Begin 2024 zal de 2e heveling en sulfitering plaatsvinden. De rode wijn zal na de pulpvergisting nog moeten worden geperst en aansluitend een malolactische fermentatie moeten ondergaan om de agressieve appelzuren om te zetten naar liebliche melkzuren. Gedurende deze gehele periode moet de wijn op 20 graden Celsius worden gehouden. Eerst nadien mag de eerste sulfitering geschieden.

ALLES BIJ ELKAAR OPGETELD WAS HET JAAR 2023 GEEN OPTIMAAL DRUIVENJAAR. EEN KOUDE MAAND MAART EN APRIL MET RELATIEF WEINIG ZON. HOGE ZOMERSE TEMPERATUREN MET DROOGTE EN ZONNEBRAND EN REGENWEER OP DE GEPLANDE OOGSTMOMENTEN. Maar we mogen niet klagen; vergeleken met de andere Europese wijnlanden Frankrijk, Italië, Spanje en Portugal. Ook van daar is geen tromgeroffel en halleluja te horen.

Bar en boos was de druivenoogst in Duitsland. Uit de gepubliceerde oogst-waarden van de verschillende Duitse wijnregio’s kan weinig goeds worden gemeld. Veel aantastingen door schimmel en bijzonder lage suikerwaarden van de druiven. En ook bij de Duitse wijnboeren en toeleveringsbedrijven zal de schoorsteen tijdens de winterdagen moeten roken. Jammer en triest voor het vele werk dat door de wijnboeren wordt / werd verricht om te trachten een mooi product af te leveren.

01-11-2023:

Persing van de (rode) druif Cabernet Cortis. Na de persing moet deze wijn minimaal 4 weken een malolactische fermentatie ondergaan onder minimaal 20 graden C ( ombouwen van agressieve appelzuren naar liebliche melkzuren). Eerste sulfiet mag eerst nadien worden toegevoegd. Dit oogstjaar had deze druif een mooie oogst, nagenoeg zonder enige aantasting en ook voldoende suikerwaarde om op eigenkracht een wijn van ruim 12 % vol. alcohol in de fles te krijgen. Deze druif heeft een vrij hoog tanninegehalte en wordt door mij vooral als mix-partner gebruikt met de druif Rondo; veelal in de verhouding 75% Rondo en 25% Cabernet Cortis. Hierdoor moet deze wijn iets langer worden opgelegd om zijn tannines af te bouwen. Maar dan heb je ook wel een stevige volle wijn die meerdere jaren kan worden opgelegd. Een wijn van 100% Cabernet Cortis moet minimaal 3-4 jaar worden opgelegd voordat deze wijn op dronk is.

27-11-2023:

Inmiddels is het verwerken van de oogst enkele weken geleden en staan de ontsteler / maler, wijnpers en alle overig materieel ontsmet / gepoetst op hun opbergplek. Normaal gesproken worden de vogel-beschermingsnetten enkele dagen na de oogst – indien gedroogd – opgerold en thuis op een droge plek opgeborgen. De dag na de laatste oogst-dag heeft het bijna onafgebroken geregend. Zodoende zijn de netten nog niet gedroogd en dus niet gereed om te worden opgerold. Over enkele dagen zullen deze noodgedwongen vochtig moeten worden afgehaald om aansluitend in een verwarmde ruimte te drogen te leggen. Nog nooit eerder meegemaakt !

Ook de malolactische fermentatie van de rode wijn van de oogst 2023 zal over ruim 1 week zijn afgerond en dan na de heveling de eerste sulfiet toegediend krijgen. 

In januari 2024 zal de witte wijn van het oogstjaar 2023 voor de 2e keer worden geheveld en aansluitend worden gesulfiteerd. 

De witte wijnen van 2022 zijn inmiddels mooi en rond van smaak. De druif Souvignier Gris blijkt voor velen een mooie, frisse wijn en zodoende gewaardeerde wijn te zijn.

30-11-2023:

Afhalen van de vogelnetten.

 

Zoals op 27-11-2023 reeds vermeld, is er na de laatste oogstdag einde oktober – als gevolg van de aanhoudende regen – geen mogelijkheid meer geweest om de vogelnetten weg te halen. Dus alle hens aan dek bij het eerste echte droge weekend. De netten worden door meerdere personen gelijktijdig over de hele breedte opgerold en van stickers voorzien. Het volgend seizoen moeten dezelfde netten over precies dezelfde rijen in tegenover gestelde rolrichting worden geplaatst. Omdat de netten nog niet helemaal droog waren, zijn deze voorlopig in een verwarmde ruimte ter droging gelegd. Aansluitend zullen deze netten op een droge plek worden opgeborgen.

De komende dagen worden bij droog weer de bladeren bij elkaar geharkt en van de wijngaard afgevoerd. Dit ter voorkoming dat schimmelsporen aan de bodem worden afgegeven die het volgend teeltjaar ongewenste schimmelinfecties kunnen veroorzaken. Safety first en voorkomen is beter dan bestrijden.

In maart 2024 zal bij temperaturen boven 0 graden C worden begonnen met de wintersnoei. De “oude” legger met zijscheuten van oogstjaar 2023 zal bij de stam volledig worden weggesnoeid en met wondbalsem worden ingesmeerd ter voorkoming van infectieziektes ( m.n. Esca). Enkele weken later volgt de vormsnoei voor het teeltjaar 2024. Kort nadien zullen de stammetjes en de nieuwe omgebogen leggers worden behandeld met zwavel ter bestrijding van de galmijt. Begin april 2024 zal ook een lichte biologische korrelbemesting plaatsvinden. De meningen omtrent het nut van bemesting bij druivelaars lopen sterk uiteen. Er zijn meningen die bemesting ontraden omdat de plant (wortels) bij niet-bemesting gedwongen worden dieper in de bodem te zoeken naar voedingsstoffen en diepere / bredere wortelvorming tevens soelaas biedt bij langdurige droogte. De voorstanders bepleiten een milde gift van bemesting en watergift bij langdurige droogte om de druivelaar niet in “behoeftige” omstandigheden te brengen. Feit is bijvoorbeeld wel dat bij aanhoudende droogte de druivelaar weinig vocht kan afgeven aan de druivenontwikkeling omdat de plant zelf een waterbehoefte doorgeeft aan de wortels om de overleven. Risico hierbij is dat bij een overvloedige regenperiode na een langdurige droogte-periode de door de droogte ontstane kleine druifjes zich op korte tijd volzuigen met water en zodoende uit hun “huisje” (lees schilletje) knappen en vervolgens bedekt worden met schimmels.

Feit is wel dat in de Bordeaux-streek het bij wet is verboden om water en bemesting toe te dienen aan de druivelaars. Of iedere wijnboer zich hieraan houdt is de vraag als hij bij een langdurige warme en droge periode zijn druivelaars / druiven ziet verpieteren. Op t.v. heb ik in elk geval een wijnboer uit de Bordeaux-streek horen /zien verklaren dat hij in een dergelijke situatie toch koos zijn druivelaars licht te begieten.

De goede keuze kan dus vrijwel eerst altijd achteraf worden gemaakt en in een volgend jaar kan het zo weer tegengesteld zijn. Dit alles maakt dat het beheren van een wijngaard altijd voor spanning en verrassingen kan zorgen en wie hier niet van houdt kan beter een postzegelverzameling aanleggen of sigarenbandjes verzamelen.

02-12-2023:

Het verwijderen van de afgevallen bladeren tussen de rijen.

Zoals bovenstaand vermeld op 30-11-2023 kon zowel het afhalen van de vogelnetten, het bij elkaar harken van de bladeren en het afvoeren hiervan van de wijngaard niet eerder geschieden als gevolg van de aanhoudende regen na de laatste oogstdag. Nog nooit eerder een dergelijke lange aaneengesloten regenperiode meegemaakt. Na het afhalen van de netten op 30-11-2023 werd op 02-12-2023 een begin gemaakt met het bij elkaar harken en vervolgens van de wijngaard afvoeren van de bladeren. Duidelijk is ook dat een wijnboer met vele hectaren wijndruiven hiertoe niet kan overgaan. Maar zoals eerder vermeld zijn de afgevallen bladeren een broeihaard van schimmels. Op vrijdag 08-12-2023 zullen ook de resterende bladeren van het naastliggend perceel op de wijngaard bij elkaar worden geharkt en aansluitend van de wijngaard worden afgevoerd. Zo kan het oogstjaar 2023 worden afgerond en staan over enkele maanden weer de snoeiwerkzaamheden voor het nieuwe oogstjaar gepland. 

---

———————————————————————————————————————————————————————————————————————————————— ————–

VERRICHTE WERKAAMHEDEN / HANDELINGEN 2 0 2 2.

08 NOVEMBER 2022.

Voor de laatste maal dit jaar het gazon en het gras tussen de rijen gemaaid. De druivelaars hebben nagenoeg geheel de bladeren laten vallen. Binnen ongeveer 2 weken – en meestal na een winderige dag – zullen alle bladeren van de bomen en druivelaars zijn gevallen. In dat geval zullen deze spoedig van de wijngaard worden afgevoerd en zullen de wijngaard en de beplanting overgaan naar de winterstand.

De stammetjes van de druivelaars die 4 jaar geleden zijn aangeplant zullen dit jaar nog met kokers worden beschermd tegen eventuele strenge vorst.

Tijdens de komende maanden wordt bekeken of er reparatie- en / of opruimwerkzaamheden kunnen / moeten worden gedaan.

04 NOVEMBER 2022.

De meeste wijnen zijn volledig vergist en kunnen de komende dagen worden geheveld en gesulfiteerd. De rode wijnen ondergaan vervolgens hun malolactische fermentatie met Malocid op een temperatuur van 20 graden Celsius, echter zonder toevoeging van sulfiet. Daarentegen krijgen de witte wijnen bij de overheveling 1 gram sulfiet per 10 liter toegevoegd. 

29 OKTOBER 2022.

Een prachtige zonnige dag; ideaal geschikt voor het afhalen van de vogelnetten welke enkele dagen voorheen ter droging “met de voetjes” omhoog zijn getild. Met 4-5 personen worden deze per rij opgerold en uiteindelijk op meerdere plekken gebonden en in plastic zakken gedaan om thuis op te bergen op een plek waar geen muizen kunnen komen.

25 OKTOBER 2022.

Persen van de rode druiven (pulp) Rondo en Cabernet Cortis nadat deze een pulpgisting hebben ondergaan. Het sap / wijn van de Rondo heeft een mooie dieprode kleur met een intens fruitige geur. Het sap / wijn van de Cabernet Cortis is daarentegen donkerpaars gekleurd, eveneens intens geurend.

Na de persing is het sap / wijn in een schoon polyethyleen vat gedaan en is de deksel stevig aangedraaid, mede om te controleren of het sap nog licht in gisting is. Zolang er nog sprake is van gisting mag de appelmelkzuurfermentatie ( met Malocid) nog niet worden opgestart. Reeds korte tijd na deze overheveling was te zien dat de deksel van het vast licht bol begon te staan, hetgeen betekent dat er nog CO2 vrijkomt en de gisting dus nog niet helemaal is afgerond. Dus opnieuw plaatsing van een waterslot en wachten tot het moment van volledige vergisting. 

Nadien zal de wijn een appel-melkzuur-fermentatie op een schoon vat ondergaan onder een constante temperatuur van 20 graden Celcius. Dit kan natuurlijk op verschillende manieren gebeuren. Plaatsen in een ruimte met een constante temperatuur van 20 graden C, hetgeen vraagt om de nodige energiekosten. Hetzelfde resultaat kan worden bereikt door omwikkeling van de vaten met een elektrische deken met een temperatuurvoeler tegen de buiten-zijwand van het vat ( plakken met tape). Een verdere vermindering van de energiekosten wordt bereikt door een dikke wollen deken te wikkelen over de elektrische deken.

Ten onrechte wordt deze appel-melkzuur-fermentatie als melkzuurgisting benoemd.

Na deze behandeling moeten de tijdens deze behandeling ontstane boter- en yoghurt-tonen – eveneens onder een temperatuur van 20 graden C – nog worden afgebouwd om uiteindelijk een “liebliche” zachte rode wijn te verkrijgen zonder scherpe zuurtjes. Of anders gezegd: de ombouw van agressieve appelzuren naar liebliche melkzuren. Duur ongeveer 3-4 weken. Ook tijdens dit proces is soms een niet hoorbaar “bloebje” in het waterslot te zien.

Eerst na deze laatste behandeling mag na de overheveling de eerste sulfiet aan de wijn worden toegevoegd en de wijn te ruste worden gezet.

Het is van belang de sulfiet-stabiliteit van de wijn in de gaten te houden.

22 OKTOBER 2022.

Het zijn drukke dagen geweest tijdens de achterliggende periode. De gehele oogst is binnengehaald en ik ben meer dan tevreden over de kwaliteit van de geoogste. In het najaar zijn de druiven door avond- en ochtenddauw,  temperatuurdaling en vergrootte regenkansen gevoeliger voor schimmelvorming in de trossen ( botrytis) en bladeren. De variëteit Souvignier Gris is vrijwel ongevoelig voor deze aantastingen en levert bovendien een karaktervolle wijn. Echter heel plaatselijk werd bij deze druif lamsteligheid (verkrenting met bijkomende verzuring) waargenomen in de “schouders” en punt van de tros. Deze moet bij de pluk handmatig worden weggeknipt omdat het suikerniveau hierdoor wordt “gedrukt”.  

Onderstaand voor de “liefhebbers” een overzichtje van de suikerwaarden en pH van de verschillende variëteiten zoals in 2022 geplukt op Domein Wolder. Als vuistregel kan hierbij worden vermeld dat voor het maken van een kwaliteitswijn de pH-waarde moet liggen tussen 2,8 en 3,9. 

Om een wijn van 12 % volume alcohol als eindresultaat te maken is een start-suikerniveau van 13% volume alcohol nodig (= een densiteit van 1094) Onder het vinificatieproces “verliest” de wijn in wording een suikerniveau, gelijk aan ongeveer 1% volume alcohol. Voor de berekeningen van het eindresultaat moet dus een suikerniveau van 13% vol. alcohol in de most aanwezig zijn om uiteindelijk 12 % vol. alcohol in de fles te krijgen. Dit is een indicatieve benadering. Het is dus best mogelijk dat hier een schommeling in zit van 0,1 % vol. alcohol.

Druif             Datum oogst       S.G. (suikerwaarde)       pH.    ind. eindwaarde        

Solaris           05-10-2022                     1100                      3,39    14% minus 1%

Rondo            07-10-2022                     1093                     3,28    12,8% minus 1% 

Cab. Cortis     07-10-2022                     1096                     2,99    13,3% minus 1%

Souv. Gris       14-10-2022                     1096                     3,08    13,3% minus 1%

Johanniter       10-10-2022                     1098                     3,16    13.8% minus 1%

10 OKTOBER 2022.  

Verwijzend naar het vermelde onder 09 oktober 2022 was ik reeds vroeg uit de veren om te starten met het ontstelen / ritsen en malen van de oogst Johanniter van de dag voorheen. Dit geschiedt in 1 handeling met het apparaat zoals afgebeeld onder 07 oktober 2022.

Ook de metingen gaven mooie resultaten te zien. Gemiddelde suikers  SG 1098. De tabel geeft bij deze waarde een alcoholpercentage van 13,6% vol. alcohol. Optioneel zou met deze waarde een alcohol van 13,6 volume alcohol mee kunnen worden gemaakt. Zoals meermaals op deze site vermeld, wordt tijdens de vinificatie ongeveer 1% vol. alcohol “verloren”. Deze druiven zullen dus als eindresultaat een alcoholpercentage van 12,6 vol. alcohol te zien geven. Voor een witte wijn is dit ruimschoots voldoende.

Er zal dus geen suiker hoeven worden toegevoegd.

Ook de gemeten pH-waarden zijn prima .

Alle randvoorwaarden voor een succesvolle wijn zijn dus voor de Johanniter aanwezig.

09 OKTOBER 2022.

Het is een stralende dag en voor vandaag staat het oogsten van de druif Johanniter gepland. Een dag of 5 geleden heb ik voor het laatst de Johanniter gecontroleerd op kwaliteit. Bij enkele trossen werd minimale botrytis geconstateerd. Zodoende werd de oogst enkele dagen vooruit geschoven om het suikerniveau nog iets verhogen. Teleurstellend te moeten constateren dat enkele dagen later ongeveer 40 van de trossen was aangetast met lichte botrytis van enkele tot meerdere druifjes in 1 tros. Dit betekende dat tijdens de pluk alle botrytis is verwijderd waardoor de oogst meer tijd in beslag nam. Het schemerde reeds toen wij huiswaarts reden. Thuis de oogst in de kratjes afgedekt voor verwerking vroeg de volgende dag.

08 OKTOBER 2022.

Metingen oogst 2022 ; zie onderstaand 07 oktober 2022.

Solaris: 1100 Oechsle : potentieel 14 % vol. alcohol.

Rondo 1093 Oechsle: potentieel 12,8 % vol. alcohol.

Cabernet Cortis 1096 Oechsle: potentieel 13,3 % vol. alcohol.

Komende dagen volgt nog de oogst van de druiven Johanniter en Souvignier Gris.

07 OKTOBER 2022.

Na de pluk op 05 oktober ( stralende dag) worden de druiven in polyethyleen vaten 1 dag op pecto-enzymen gezet om de structuur van het vruchtvlees te breken en zodoende een verhoogd sap-rendement te verkrijgen. De inweektijd varieert per gebruik van de verschillende typen pecto-enzymen. Omdat er sprake is van een gezonde oogst is slechts 0,5 gram sulfiet per 10 liter toegevoegd. Deze sulfiet is na de persing nagenoeg geheel verdwenen en hoeft dus niet te worden meegenomen in de telling van de gedurende de gehele vinificatie maximaal te gebruiken hoeveelheid sulfiet.

Dag nadien geperst met water-ballondruk-pers van 90 liter met een maximum van 2 bar, ter voorkoming dat er bitters uit de schil / pitjes vrijkomen.

De druif Solaris heeft dit jaar een heel hoog suikerniveau, waarmee potentieel 14% alcohol kan worden vervaardigd. Dit is een ideale mixpartner voor de Johanniter, die net iets te weinig suikerniveau heeft om op “eigen kracht” 12% alcohol als eindresultaat te kunnen halen. Hierbij zij aangetekend dat druivensap (most) die op gisting wordt gezet gedurende het gehele vinificatieproces 1% alcohol verliest. Indien in het eindproduct een wijn wordt gewenst van 12 % vol. alcohol moet bij het in gisting brengen van de most een opstart-suikerniveau van 13% alcohol aanwezig zijn. Bij onvoldoende aanwezige suikers in de druiven kan dit op 3 manieren worden “opgehoogd”.

1. toevoegen van suikers aan de most op basis van een vooraf te maken berekening; hiervoor zijn op internet voldoende tabellen voor te vinden; dit dus indien de wijn uit 100% Johanniter moet zijn samengesteld. In slechte oogstjaren kan de overheid (desbetreffend ministerie) bepalen dat de reguliere maximaal toelaatbaar toe te voegen suikers mogen worden opgehoogd. Wijn met een te laag alcoholpercentage en dus minder smaakpotentieel worden immers niet echt gewaardeerd. Alcohol wordt door de overheid extra belast met accijnzen en de wijnproducent zal immers ook inkomstenbelasting moeten afdragen. Bij achterblijvende wijnverkoop zal dit nadelige effecten hebben voor de schatkist. Zelf ontvang ik per internet in de aanloop van de oogstperiode vrijwel wekelijks de kwaliteitsontwikkeling van de druiven in de verschillende Duitse wijnregio’s. Ook dit jaar zijn er meerdere regio’s met niet al te beste meetwaarden en diverse soorten schimmelvorming van de druiven.
2. andere mogelijkheid voor het ophogen van het suikerniveau is het vooraf te mixen met most met een hogere suikerwaarde eveneens op basis van een berekening voor de correcte verhouding;
3. verder is het achteraf mixen met wijnen van een hoger alcoholgehalte ook een mogelijkheid.

In de praktijk en bij commerciële wijnboeren / wijnhuizen / coöperaties is het de keldermeester die na “een rondje proeven” met meerdere professionals de definitieve smaak / eventuele mix ( blend) zal bepalen. De uiteindelijke wijn zal veelal worden afgestemd op een herkenbare, constante en te waarderen eindproduct.

Maar ook smaakniveaus kunnen voor- en achteraf worden gemixt. Bij een toevoeging van maximaal 10% most of wijn van een andere druivensoort mag de uiteindelijke wijn nog steeds de enkelvoudige naam dragen van de hoogste hoeveelheid most of wijn. Zelfs een mix tot maximaal 10% met een wijn van een andere herkomst / wijnboer         ( zelfs land / regio) behoort tot de mogelijkheid.

Een deel van de oogst Johanniter en een deel van de oogst Solaris zal in mijn geval dus worden gemixt tot een cuvée van 12 %-12,5 % alcohol. In mijn smaakbeleving moet witte wijn niet boven dit percentage uitgaan, met uitzondering van de Sauternes-wijnen.

Ook de oogst van de druif Rondo is gezond met “kant-je-boord” voldoende suikers om op eigen kracht de gewenste alcohol te verkrijgen. Bij de definitieve metingen zal de keuze worden gemaakt op welke wijze het alcoholniveau kan / moet worden opgehoogd. Of door suikertoevoeging of door een blend met een andere rode wijn met een hoger alcoholniveau. 

04 OKTOBER 2022.

Morgen zal worden gestart met de pluk van de Solaris en Rondo. Eén dag van te voren moeten de benodigde kratten en de ontsteler/maler worden gepoetst en ontsmet met sulfietwater.

Uiteraard moeten ook de te gebruiken vaten en overig materiaal worden ontsmet met sulfietwater. Dit zijn altijd spannende tijden. De gemeten waarden zal ik morgen melden.

01 OKTOBER 2022.

Ook vandaag de dagelijkse rondgang door de wijngaard gemaakt. Het afrijpen van de druiven verkeert voor de vroege variëteiten in de eindfase. Volgende week wordt er een aantal redelijk zonnige dagen verwacht. Hoe het er nu uitziet kan / zal volgende week met de oogst worden gestart. Dit zijn altijd spannende momenten. De komende dagen kan worden gestart met het in gereedheid brengen van de benodigde spullen voor de verwerking van de oogst.

22 SEPTEMBER 2022.

Zo vlak voor de oogst wordt er vrijwel dagelijks “een rondje” gemaakt over de wijngaard waarbij o.a. aandacht voor de volgende aspecten:

• Eventuele beschadiging vogelnetten; nu dat de druiven een hoge suikerwaarde hebben proberen de vogels op alle mogelijke manieren “een druifje mee te pikken”. Heel geregeld worden beschadigingen in de netten waargenomen.
• wespenvraat;
• schimmelaantasting ( echte en valse meeldauw, botrytis);
• afrijpen van de druiven ( suikergehalte, bruinen en loskomen van de pitjes);
• Het van binnenuit toppen van de scheuten die aan de bovenzijde door het vogelnet groeien.

De weersverwachting voor de komende periode vermeldt regen en koude nachten. Dit vraagt om bijzondere attentie. De late variëteiten kunnen momenteel nog niet worden geoogst; niet vanwege te laag suikerniveau, maar vanwege de nog aanwezige verkleving van de pitjes met het vruchtvlees.

HET ZIJN SPANNENDE TIJDEN. Er wordt wel eens gekscherend gezegd dat een wijnboer tegen het oogstmoment altijd pijnen in zijn nek heeft vanwege het heel geregeld naar de lucht kijken ivm het weerbeeld.

05 SEPTEMBER 2022.

Op de radio werd vandaag medegedeeld dat de druivenoogst bij enkele wijngaarden in Nederland is gestart. Als ik kijk naar de afrijping van de druiven op mijn wijngaard kan ik alleen maar concluderen dat dit dan heel vroege variëteiten moeten zijn. Zoals onderstaand ( zie 26 augustus 2022) is vermeld, dienen zowel de suikervorming als de fenolen optimaal aanwezig te zijn om een mooie gebalanceerde wijn te krijgen. En natuurlijk zijn beide tekorten aan te vullen door toevoeging van suiker om het gewenste alcoholniveau te verkrijgen en kunstmatige aroma’s om ook deze tekorten te nivelleren. Maar het is maar waar je voor kiest. Eén ding moet hierbij wel niet uit het oog worden verloren. Naarmate de maanden gedurende het jaar verstrijken, worden de avonden korter en kouder, zijn er minder zonuren, is er meer kans op regen en wind en droogt de regen / vocht minder snel op, waardoor de kans op schimmels ook toeneemt. En al deze factoren zijn niet in het voordeel van een ongecompliceerde oogst en dus uiteindelijke kwaliteit van de druiven. Maar toch probeer ik elk jaar opnieuw te kiezen voor een natuurlijke afrijping. Er zijn jaren geweest dat ik bij bepaalde variëteiten verkeerd heb gegokt en een deel van de oogst verloren is gegaan door schimmelvorming. Als je financieel niet afhankelijk bent van de wijnverkoop kun je wel een gokje wagen. En als dan alles op zijn plek valt en de vaten op gisting staan kun je voldaan terugblikken op een gunstig verlopen teeltseizoen. Als de most dan ook nog eens mooi is gevinifieerd en de flessen zijn afgevuld, mag je een zucht van verlichting slaan en zowel een lopend teeltseizoen afsluiten als ook een nieuw snoei- en teeltseizoen tegemoet zien. Want voor je het weet sta je in maart van het volgend jaar warm gekleed de voorsnoei te doen. Voorheen echter moeten de afgevallen bladeren van de druivelaars nog van de wijngaard worden afgevoerd ter voorkoming dat schimmels op de bodem overleven.  Maar zover zijn we dit jaar nog niet. Grote uitdagingen liggen in het verschiet.

Als voorbode op de oogst moeten pluk-, wijnvaten e.d. worden verzameld en gecontroleerd. Uiteraard moeten ook de benodigde gisten en anderen benodigdheden ( w.o. sulfiet, citroenzuur… ) voldoende aanwezig zijn. Een controle hierop in deze fase is beslist aanbevelenswaardig.

26 AUGUSTUS 2022.

Vandaag hoorde ik bij de presentatie van het weerbericht op de t.v. dat i.v.m. de aanhoudende hoge temperaturen in Frankrijk reeds is gestart met de druivenoogst. De klimaatwijzigingen ( aanhoudende droogte, hoge langdurige temperaturen en soms onderbroken door hevige regenperiodes ) hebben in brede zin gevolgen voor de druiventeelt en dus ook in de kwaliteit van de te vervaardigen wijn. 

• De suikers in de druiven bereiken door de hoge temperaturen en substantiële toename van het aantal zonuren – vroeger dan voorheen – een enorm hoog suikergehalte. Bij rode druiven moeten alle aanwezige suikers in het vinificatieproces met behulp van de toegevoegde gisten worden omgezet in alcohol. Rode wijn met restsuikers ( met name bij kwaliteitswijnen) wordt doorgaans niet gewaardeerd en heeft zodoende geen afzetmogelijkheid. Volledige vergiste wijn met een alcoholpercentage van 15-16-17% alcohol geeft immers een branderig mondgevoel, hetgeen niet wordt geapprecieerd. Bij witte druiven met een heel hoog suikerniveau kan het vergistingsproces worden “afgestopt” bij bijvoorbeeld 12-13% alcohol waardoor er wel nog een restsuikertje wordt geproefd omdat niet alle suikers in de most in alcohol zijn omgezet. Maar velen waarderen uitsluitend een droge (volledig vergiste) witte wijn. Verder zijn bij niet volledige afgerijpte druiven de aroma’s (fenolen) niet volledig tot ontwikkeling gekomen en ook dit werkt negatief door naar de uiteindelijke kwaliteit van de wijn. Ik kan me dan ook niet voorstellen dat een liefhebber van een mooie witte droge  Bourgogne-wijn genoegen neemt met een duidelijk waarneembaar “zoetje” in de wijn.
• Het is dus een optelsom van meerdere factoren. Er moet dus op een gegeven moment door de wijnboer een keuze worden gemaakt hoe te handelen bij het te hoog oplopen van de suikers in de druiven. Ik had een aantal jaren niet voor mogelijk gehouden dat een ( onverkoopbare ) wijn met een te hoog alcoholpercentage zou worden gedestilleerd om uiteindelijk te verwerken tot brandstof of anderszins.

Ook op mijn wijngaard worden in deze fase van het afrijpingsproces van de druiven het suikerniveau vrijwel wekelijks gemeten. Ook afgelopen week is een behoorlijke suikertoename te constateren. Echter de druivenpitjes moeten bruin gekleurd zijn en loslaten van het vruchtvlees. Hier is echter nog geen sprake van. Dat betekent dus dat er voor bepaalde vroege variëteiten nog zeker 2-3 weken moet worden gewacht met de oogst. Voor de late variëteit Johanniter zal dat zeker nog 3-4 weken zijn. De kwaliteit van de druif en dus ook van de uiteindelijk hiervan te maken wijn wordt met name bepaald in de allerlaatste fase van het afrijpingsproces. Vergelijk het bijvoorbeeld met het afrijpen van fruit; bijvoorbeeld aardbeien. Een verschil van 1-2 dagen afrijping geeft een wereld van verschil in de geur- en smaakbeleving. De aroma’s en geur van een afgerijpte aardbei verschilt enorm met die van een lichtrood gekleurde aardbei, waarbij er nauwelijks geur en intense aardbeismaak valt waar te nemen. Dit geldt identiek voor druiven en het daaruit voortvloeiend te vervaardigen product (= wijn).        

In deze fase moet zeker ook in de gaten worden gehouden of er geen aantasting is van  schimmels op de bladeren (echte meeldauw bovenzijde en valse meeldauw aan de onderzijde van de bladeren) en in de trossen ( botrytis). Want echt veel kan hierin niet meer worden gecorrigeerd. In deze fase is geregeld rondlopen in de wijngaard geen overbodige luxe. Eigenlijk is dit ook de uitdaging en het bijzondere in dit hele proces; op het goede moment besluiten het juiste te doen. 

19 AUGUSTUS 2022.                                                                                                                                   

• De suikerwaarden van de verschillende druivenvariëteiten worden vanaf half augustus geregeld gemeten met de Oechslemeter. Elk variëteit heeft zijn eigen afrijpingstraject. Solaris heeft momenteel reeds een suikergehalte rond 100 Oechsle. Ook Rondo heeft een vroege afrijping doorstaan. De pitjes zijn echter nog niet afdoende donkerbruin gekleurd. Ook het vruchtvlees moet los komen van de pitjes. De latere variëteiten Johanniter en Souvignier Gris rijpen altijd het laatst af. Zal dit jaar vermoedelijk de laatste week van september zijn.

Dit is de periode van geregeld en goed kijken en waar nodig handelen; bijv. verwijderen doorgeschoten dieven; dichten van de gaten in de vogelnetten; reageren op wespenvraat en aanwezigheid van Zusuki-fruitvliegje en voorkomen van blad- en trosschimmels.

Een wijngaard kan gedurende deze periode bijvoorbeeld niet 2 weken onbeheerd / zonder toezicht worden achtergelaten.

10 AUGUSTUS 2022.

De langdurig aanhoudende hoge buitentemperaturen in combinatie met het voortdurend gebrek aan neerslag heeft mij doen besluiten om aan de (jonge) aanplant van 2018 per druivelaar ongeveer 4 liter water toe te dienen rondom de stok. Uitsluitend bedoeld ter voorkoming van het afsterven van de wijnstok. Normaal gesproken wordt de wijnstok bij een lange periode van droogte door nieuwe wortelaanmaak gedwongen dieper in de bodem te zoeken naar vocht. Voor mij echter op dit moment de onbeantwoorde vraag of deze relatief jonge stok de noodzakelijk hiervoor benodigde wortelvorming in de gewenste mate kan aanmaken / heeft aangemaakt. Het is een keuze uit 2 kwaden.

a. De plant kan langdurig niet de benodigde vocht uit de bodem verkrijgen en sterft uiteindelijk af. Hierdoor worden 4 jaren verloren omdat er opnieuw moet worden aangeplant en eerst het 4e jaar na (her)aanplant de wijnstok ( na de trosdunning ) kan worden belast met 13 trossen.

b. De voor het eerste jaar maximaal aantal hangende 13 trossen zuigen het water in alle gretigheid op en kunnen het vocht niet kwijt binnen het beschikbare volume van de druif. Hierdoor kan de druif open barsten met schimmelvorming in de tros als gevolg. De oogst van deze druiven mag zodoende als verloren worden beschouwd. Het volgend jaar kan er wel weer een nieuwe oogst aan deze stok groeien.

In de Bordeaux-streek is het geven van water aan de druivelaars bij wet verboden, zelfs niet bij extreme en langdurige droogte.

4 AUGUSTUS 2022.

Na de blad- en trosdunning moeten de afgeknipte bladeren en druiventrossen z.s.m. met een aanhangwagen worden afgevoerd van de wijngaard ivm vogel- en insectenoverlast. De opeenhoping hiervan kan gemakkelijk leiden tot schimmelvorming. Ook vogels en wespen worden aangetrokken door op een hoop liggende druiventrossen.

1-2-3 AUGUSTUS 2022.

CONTROLE OP GOEDE AFSLUITBAARHEID VAN DE VOGELNETTEN.

De dag na het plaatsen van de vogelnetten en ook enkele dagen nadien wordt gecontroleerd of de netten zowel aan de boven- als beneden zijde overal goed afsluiten. Ook nu werd drie dagen achterelkaar  geconstateerd dat er één of meerdere merels aan de binnenzijde onder de netten vlogen. Na het openen aan één zijde en hand klappend op en neer lopen onder de netten waren ze spoedig verdwenen. Ook werden enkele plekken verstevigd met een binddraad. Sindsdien geen vogels meer onder de netten kunnen ontdekken.

30 JULI 2022.

PLAATSEN VAN DE VOGELNETTEN.

Na de voorbereidingen van gisteren ( zie beneden staand 29 juli 2022 ) stonden op deze zonnige dag 8 gemotiveerde personen gereed om gezamenlijk de vogelnetten te plaatsen. De in de lengte opgerolde vogelnetten moeten zodanig en strak over de draden worden uitgerold dat alle 4 zijden volledig zijn afgeschermd om het binnenvliegen van de vogels te beletten. Op alle metalen palen moet voor het plaatsen van de netten de bovenkant worden bedekt met een half open geknipte tennisbal ter voorkoming dat bij het overtrekken van de netten deze worden beschadigd. De op de bodem hangende netten worden rondom “verzwaard” met geïmpregneerde houten palen plus enkele betonklinkers per paal ter voorkoming dat de netten bij sterke wind opwaaien en de vogels alsnog voorzien van een feestmaaltijd.

Het verlies aan fotosynthese na het plaatsen van deze netten is 2%.

De druif Solaris met een bijzonder hoog suikergehalte moet geheel worden bekleed met fijner geweven netten ter voorkoming dat wespen door de mazen van het net kunnen kruipen en de druiven geheel kunnen uithollen. Met name dit jaar wordt er een enorme wespenoverlast verwacht.

Bij de andere druivensoorten kunnen wespen behoorlijke schade toebrengen. Indien er sprake is wespenoverlast worden in de rijen glazen potjes aan de palen gehangen met in het midden van het dekseltje een geboord gaatje van ongeveer 8 mm met daarin een 50% mengsel van de goedkoopste frambozensiroop uit de supermarkt, 50% goedkoop bier (pils) en enkele druppels afwasmiddel, dit laatste ivm wijziging van de oppervlaktespanning en de wespen zodoende niet uit het potje kunnen kruipen. Verbazingwekkend hoeveel wespen hiermede worden gevangen. Uiteraard kunnen hiervoor ook grotere glazen potten worden gebruikt. Echter, na een langdurige regenbui verdunt het regenwater de in het potje aanwezige gemaakte samenstelling van de lokvloeistof waardoor deze minder effectief wordt. De potjes wel geregeld verschonen en verversen.

De overlast van het Suzuki fruitvliegje is verwaarloosbaar bij hoge temperaturen. Dit voor de wijngaard verwoestend fruitvliegje zoekt bij hogere temperaturen beschutting in de schaduw.

Na plaatsing worden de netten bij elk bezoek aan de wijngaard gecontroleerd. In het verleden waren de vos en de das geregelde bezoekers van de wijngaard en veroorzaakten vaak behoorlijke schade aan de netten. Bovendien stonden bij hun bezoek de rijpste druiven op hun menu. Nadat de wijngaard met anti-dassendraad werd omgeven is deze schade nauwelijks meer opgetreden. Dassen en vossen proberen soms via het graven van een ondertunneling alsnog toegang tot de wijngaard te verkrijgen. Door het veroorzaken van netschade of het aantreffen van hun uitwerpselen geven ze een signaal af dat er ergens weer een toegang tot de wijngaard is verkregen. Na de noodzakelijke aanpassingen in de omheining c.q. het dichten van de gegraven gangen is dit probleem weer voor een tijdje verdwenen.

Het verlies aan fotosynthese na het plaatsen van deze dichter geweven netten is ongeveer 5%.

EN TOEN HINGEN DE VOGELNETTEN.

29 JULI 2022.

VOORBEREIDINGEN PLAATSEN VAN DE VOGELNETTEN.

Als gevolg van het aanhoudende warme / droge weer is het afrijpingsproces van de druiven eerder dan de voorliggende jaren. Wel is te merken dat jonge aanplant te lijden heeft van “droogtestress”. De druif Rondo heeft al een mooi kleurtje. Ook de vogels  (met name merels)  “snoepen” inmiddels rijkelijk van de blauwe druiven. Bepaalde trossen ( met name aan de buitenzijden) zijn vrijwel kaal gegeten. Nu gun ik de vogels zeker een redelijk zoet druifje, maar om erger te voorkomen is het raadzaam zo snel mogelijk de vogelnetten te plaatsen. 30 juli zal hiermede een begin worden gemaakt. Het uitrollen van de netten gebeurt met meerdere personen. Na het spannen van de netten worden deze op de bodem belast met geïmpregneerde palen. Bovendien worden per paal 2-3 betonnen klinkers in de breedte bovenop de palen geplaatst.

Zoals op meerdere plekken beschreven, gebruik ik geen chemische bladbespuitingsmiddelen. Uitsluitend wordt bladversterkende spuitbemesting gebruikt    ( magnesium, borium, mangaan en bladvoeding ). Ter voorkoming van schimmel in de trossen ( = botrytis) is 1-2 maal bespuiting met Teldor absoluut noodzakelijk. Teldor wordt ook gebruikt bij de teelt van aardbeien. Na bespuiting van de aardbeien met Teldor mogen deze reeds na 2 dagen worden geconsumeerd. Teldor mag dus worden benoemd als een licht bespuitingsmiddel.

Alvorens te spuiten met Teldor moet blad- en trosdunning hebben plaatsgevonden.

1. Om de trossen goed te beluchten ná regen;
2. De zon een doorgang te bieden om een goede rijping van de duiven te bevorderen;
3. Meerdere trossen aan 1 scheut weg te knippen ter verhoging van het suikerniveau en versnelde rijping. Zoals eerder gesteld laat ik gemiddeld 13 trossen per druivelaar hangen. De meest ontwikkelde tros ( veelal eerste vanaf de stam) zal merendeels blijven hangen.
4. Bij de bespuiting na bladdunning kunnen de geselecteerde trossen, welke resteren na de trosdunning, makkelijker worden bespoten omdat deze veelal “vrij” hangen.
5. Het meest effectief is een bespuiting onder hoge druk waardoor de bladeren rondom de trossen kantelen en het sproeisel zodoende niet wordt gehinderd contact te krijgen met de volledige tros. Zodoende is het ook van belang om gelijk met de trosdunning ook de bladdunning door te voeren. Het merk Stihl heeft een effectieve motorische rugsproeier ontworpen voor “kleingebruik” met een vloeistofinhoud 12 liter. Jarenlang heb ik in de beginfase een rugsproeier van 10 liter gebruikt waarbij de druk via hand-pompen moest worden verkregen. Omdat sproeien (zelfs bij het zeer milde Teldor) met een beschermende spuitoverall, mondmasker,  spuitbril, laarzen en spuithandschoenen dient te gebeuren is dit een inspannende en vaak belastende bezigheid. Veiligheid voor jezelf en zorgvuldigheid naar de omgeving is bij bespuiting met vergift noodzakelijk. Zo is bijvoorbeeld bespuiting bij sterke wind en/of in de directe omgeving van oppervlaktewater beslist ongewenst. Ook dienen de op de verpakking vermelde wachttijden zorgvuldig te worden opgevolgd. Verder altijd het spuitapparaat na gebruik goed “naspoelen” en “naspuiten” met  schoon water om verstopping van de spuit te voorkomen. Voor bespuitingen met vergift is een spuitlicentie noodzakelijk. Op internet is hierover voldoende informatie te vinden. Voor het sproeien van bijvoorbeeld één of meerdere rozenstruiken in je tuin is een dergelijke vergunning natuurlijk niet vereist. Blijft natuurlijk van belang dat ook hierbij de veiligheidsvoorschriften op de verpakking of bijsluiter moeten worden opgevolgd.

24-25-26-27 JULI 2022 / BLADDUNNING EN TROSDUNNING / TOPPEN VAN DE KOPSCHEUTEN..

Blad- en trosdunning zijn werkzaamheden die zich tot elkaar verhouden.

Deze activiteit valt samen met de Véraison.

Véraison is het verkleuren van de witgekleurde druiven (zowel bij rode als witte variëteiten), meestal in de maand augustus. Rode druiven zijn in het begin wit gekleurd, maar onder invloed van warmte en het korter worden van de dagen start begin augustus de verkleuring. Tevens is er naast een verkleuring, toename van het suikergehalte en daling van de hoeveelheid zuren in de druiven waar te nemen. Die verkleuring gebeurt abrupt, meestal rond een suikerniveau van 20 Oechsle. Eén enkele druif verandert binnen een dag van kleur. Vaak is ook waar te nemen dat binnen één tros een gedeelte van de druiven reeds donker is gekleurd, terwijl andere druiven binnen diezelfde tros nog geheel groen zijn gekleurd. De kleuromslag van de druiven van een gehele wijngaard geschiedt meestal binnen14 dagen. De véraison bij witte druiven is minder zichtbaar dan bij rode druiven. Toch is ook bij goede oplettendheid een kleurverandering waar de nemen van grasgroen naar geelgroen.

Als de druif een zoetgehalte heeft van 20 Oechsle ( te meten met Oechsle-meter) vindt er trosdunning plaats ( zie bovenstaande uitleg van de véraison). De suikerontwikkeling verschilt per variëteit. De rode druif Rondo is een vroege variëteit, terwijl Johanniter een vrij late soort is. Zelf laat ik gemiddeld 13 trossen per wijnstok hangen, uiteraard zo veel mogelijk verdeeld over de gehele wijnstok. Gestreefd wordt de eerst gegroeide tros per scheut te laten hangen en de overige weg te knippen; vaak met pijn in het hart.

Na de trosdunning dient de bladdunning te geschieden. Ook dit dient zorgvuldig te worden verricht. Een blad als  ” parapluutje ” dient de tros te beschermen tegen langdurige regen en felle zonneschijn. Met de uitzonderlijke hitte van afgelopen weken is er plaatselijk toch zonnebrand ontstaan. Felle langdurige zonneschijn en temperaturen oplopend tot 40 graden C hebben in veel wijngaarden in Europa tot substantiële zonnebrand / schade geleid. Gehele trossen of gedeeltes van de tros zijn geheel verbrand. Dit is niet meer te keren. Buiten het gedeeltelijk verlies van de oogst dient de oogst gericht te worden gesorteerd om uiteindelijk een kwaliteitswijn te verkrijgen.

Vrijwel elk jaar doen zich onwelkome verrassingen voor. En dan wordt er de komende weken ook nog een invasie van wespen verwacht die zich tegoed zullen doen aan de hoge suikers in de afrijpende druiven. Fijnmazige netten over de druif Solaris zijn beslist noodzakelijk omdat deze druif een heel hoog suikergehalte bereikt. Als dit niet geschiedt worden de druiven geheel uitgehold en blijft er uiteindelijk alleen nog maar het buitenschilletje over.

En dan nog maar hopen dat het Suzuki fruitvliegje niet zal neerdalen op de wijngaard om allesverwoestend toe te slaan.

Het is en blijft elk jaar opnieuw spannend. En als je hierdoor uit het veld wordt geslagen is het misschien verstandig te overwegen om toch maar liever postzegels te gaan verzamelen. Er wordt weleens gekscherend gezegd dat (wijn)boeren tijdens de teelt- en oogstperiode last hebben van een stijve nek door het geregeld omhoog kijken naar de lucht.

02 JULI 2022.

De regen van afgelopen dagen, gevolgd door een zonnige periode met geen bovenmatige hoge zomerse temperaturen heeft een ware groei-explosie van de druiven tot gevolg. De “dieven” in de bladoksels moeten met dit weertype geregeld worden getopt. Zoals meermaals in deze website beschreven, laat ik 2 bladeren van de dief staan. Met andere woorden: de dief wordt getopt vanaf het derde blad. Na het derde blad zal zich immers een nieuw bloei ontwikkelen die niet meer kan uitgroeien tot een kwalitatieve druiventros. Deze extra bladeren dragen bij aan een extra fotosynthese en dus verhoogde suiker van de druif. Deze extra handeling / inspanning kan een wijnboer met vele hectaren aanplant natuurlijk nooit doen. Dit vraagt een geregelde inzet van  te betalen menskracht. Tot het moment van de pluk zullen zich steeds “dieven” in de bladoksels blijven ontwikkelen, zij het dat de groeikracht hiervan minder wordt naarmate de oogst nadert.

Maar ook het onkruid geeft een forse groei te zien. Voorkomen moet worden dat het onkruid tegen de onderste bladeren van de wijnstok groeit. Schimmelsporen van de bodem kunnen zodoende worden “doorgegeven” naar de onderste bladeren van de wijnstok.

Medio juni 2022.

De gehele wijngaard is bespoten met Epso Microtop. Bevat de elementen borium ( 1%) en mangaan (1%) die van nature niet in de bodem aanwezig zijn, 31 % zwavel en 15 % magnesium. Zijn dus geen chemische bestrijdingsmiddelen. Verstevigt de weerbaarheid tegen schimmels en ziekteverwekkers en bevordert de groei van de druivelaar / bladeren. Te gebruiken beneden een temperatuur van 25 graden Celsius. In de 2 e week van juli zal een bladbespuiting geschieden ter bevordering van de groei / stevigheid van het blad, waardoor het blad minder ontvankelijk is voor ziektes / schimmels. Is eveneens geen chemisch bestrijdingsmiddel. Bordeauxse pap                  ( koperbespuiting ) wordt geheel niet toegepast. Op deze website wordt uitgebreid ingegaan op de negatieve effecten van deze bespuiting. Kopersporen op de druiven komen uiteindelijk ook in de wijn terecht en daar is ons lichaam niet echt blij mee. Verder verdwijnt de op de bodem terecht gekomen koper nooit meer uit de grond en dat is funest voor het bodemleven.

16 JANUARI 2022.

Koning winter regeert nog steeds de kalender. De stammetjes van de nieuwe aanplant in 2016 (Rondo en Souvignier Gris) zijn nog steeds tegen mogelijke vorst beschermd door kokertjes. En toch is dit de periode waarop bij temperaturen boven het vriespunt de “oude” legger (=scheut waarin in 2021 de druiven hebben gegroeid) geheel moet worden weggesnoeid en de snoeiwond moet worden ingesmeerd met wondbalsem tegen ongewenste besmettingen ( met name de ziekte ESCA). Ook raadzaam om geregeld ( bijv. na 15 planten) de snoeischaar te ontsmetten met alcohol van 85% of meer. Zelf deponeer ik de weggesnoeide legger en scheuten van 2 naastliggende rijen op 3 hoopjes in de rij door eerst aan de binnenzijde van de eerste rij te starten en vervolgens de buitenzijde van de naastliggende rij. Hierdoor kan de snoei van deze 2 rijen in het zelfde gangpad geschieden en kan het snoeisel van 2 rijen op één gangpad worden verzameld. Het afvoeren van het snoeisel en bij elkaar harken wordt hierdoor vergemakkelijkt. Door de jaren heen heb ik voor mezelf een repeterende methode aangeleerd in de snoeivolgorde.  

1. Per perceel allereerst alle “oude” leggers (scheut waaraan verleden groeiseizoen druiven groeiden) wegsnoeien en de snoeiwond bij droog weer insmeren met wondbalsem ( zie bovenstaand). Wondbalsem 2 dagen laten drogen/harden.
2. Bindclipsen (e.v. binddraad verwijderen) van de “oude” legger en recht opgaande scheuten van de “oude” legger losmaken. Zelf zet ik de losgemaakte clipsen aan de uiteinden van elke paal vast aan de draden. Deze worden immers weer in het volgende oogstjaar gebruikt om de nieuwe legger en daarop uitschietende scheuten aan de draden te bevestigen.
3. Alle scheuten van verleden jaar wegsnoeien, met uitzondering van de 3 mooiste en best gesitueerde scheuten die vanuit de hoofdstam groeien en bij voorkeur staan in de richting van de afbuigkant voor het nieuwe groeiseizoen.
4. Nadat de gekozen scheut over de 2 e draad naar de gekozen zijde is omgebogen en vastgeclipst, worden de overige 2-3 scheuten weggesnoeid op de stam. Als de omgebogen scheut na het ombuigen sterk onder druk staat, laat ik nog een reservescheut staan voor het geval de omgebogen scheut alsnog knapt.
5. Na de wintersnoei wordt het op hoopjes verzamelde snoeihout tussen de rijen ( zie bovenstaand) afgevoerd.
6. In maart worden de eventueel geplaatste kokertjes rondom de “jonge” stammetjes verwijderd. 

07 FEBRUARI 2022.

Het is mooi en zonnig weer met een dagtemperatuur rond de 10 graden Celsius en er wordt geen nachtvorst voorspeld. Ideaal om de definitieve legger voor dit jaar om te buigen en vast te clipsen over de 2 e draad van beneden en de resterende scheuten     ( tussen 2-3) eveneens weg te knippen vlak bij de stam. Als alle stokken zijn gesnoeid is het van belang zo spoedig mogelijk het stammetje en de omgebogen scheut te bespuiten met zwavel ter voorkoming dat de op de stam overwinterde galmijten bij het open springen van de eerste bladkopjes zich tegoed zullen doen aan de sappen van het fragiele (blad)knopje.

12 FEBRUARI 2022.

Elk jaar opnieuw verbaas ik me over de grote hoeveelheden af te voeren snoeisel na de wintersnoei. De eerste partij is vandaag afgevoerd naar het Milieupark. Er zullen nadien zeker nog 2 vol geladen aanhangwagens moeten worden afgevoerd.

 

VERRICHTE WERKZAAMHEDEN 2021.

 07 februari 2021.

Voor de komende  dagen staat er matige tot strenge vorst in de planning tijdens de nachtelijke uren. Het wordt een spannende periode. 

De stammetjes van de ( jonge ) aanplant 2018 zijn op 05-12-2020 met kokers ” ingepakt ” ter bescherming van de mogelijk optredende vorst en wildvraat. Dit blijkt in elk geval een goede keuze te zijn geweest. Het is maar afwachten of alle stammetjes en de te gebruiken nieuwe legger voor dit jaar hierdoor voldoende zijn beschermd tegen deze toch voorspelde lage temperaturen. Het is altijd weer spannend en gelijk ook uitdagend om het “gevecht” aan te gaan met de grillige en onvoorspelbare weersomstandigheden. Het is nooit vanzelfsprekend dat alle aan noodzakelijke voorwaarden voor een gewenste goede oogst door moeder natuur wordt voldaan. Maar het is ook bewonderenswaardig te zien hoe de planten zich na een zware en moeilijke periode herstellen en toch nog een mooi product afleveren. De risico’s van nachtvorst blijven echter altijd tot begin juni aanwezig, De derde week van mei 2019 is de bloei van de vroege variëteiten nog grotendeels bevroren al gevolg van 4 graden C nachtvorst.

 

08 maart 2021.

Na een week met matige vorst tijdens de nacht is de snoei hervat. In voorafgaande snoeimomenten in 2021 waren de oude leggers van 2021 en  overtollige scheuten reeds verwijderd zodat er uiteindelijk 3 scheuten resteerden. Hieruit is de scheut gekozen om af te buigen als legger voor 2021. De resterende 2 scheuten zijn na het afbuigen van de nieuwe legger ook verwijderd. Op een droog moment zullen de stammetjes en de afgebogen legger worden bespoten met zwavel ter bestrijding van de galmijt. Hieraan voorafgaand zullen de beschermende kokers rondom de stammetjes van de jonge aanplant worden verwijderd. Zie onderstaande 3 verschillende fasen.

21 maart 2021.

Alle nieuwe leggers zijn inmiddels gebogen en voor de komende 14 dagen wordt geen nachtvorst meer verwacht. De tegen de vorst beschermende kokers zijn vandaag verwijderd. De vroege variëteiten beginnen reeds licht te “knoppen”. Tijd voor het spuiten van de stammetjes en de nieuwe legger met zwavel ter bestrijding van de galmijt en andere belagers. 

25 maart 2021.

De stammetjes en legger zijn bespoten met zwavel ( 20 gram zwavel per 10 liter water ).

16 juni 2021.

In de wijngaard is er door het warme weer een groei-explosie ontstaan, zowel bij de druivenplanten als bij het onkruid. Scheuten moeten boven de hoogste draad worden getopt en zijscheuten moeten met clipsen  aan en tussen de draden worden vastgezet. Ook de “dieven” in de oksels moeten tot 2 bladeren worden teruggebracht. Verder ontwikkelen zich op het stammetje nieuwe scheuten. Ook deze moeten alle worden verwijderd. Bij elkaar opgeteld een noodzakelijke en arbeidsintensieve bezigheid. Na de “vruchtvorming” moeten de bladeren met bladvoeding worden bespoten; echter niet bij temperaturen boven de 25 graden C. 

10 juli 2021.

Afgelopen weken was het groeizaam weer. De scheuten ( inclusief dieven) hebben hierdoor enorme groeikracht ondervonden. Dit is de periode waarop de bladgroei in de hand moet worden gehouden. Alle planten zijn getopt op 1.85 mtr en de dieven zijn teruggebracht op 2 blaadjes. Ook het onkruid tussen planten moet in toom worden gehouden. De komende dagen zal een bladbemesting plaats vinden. Ook het gras tussen de rijen is weer gemaaid en in tonnen verzameld om te worden afgevoerd naar het milieupark.

Alle verwijderde scheuten, bladeren en dieven moeten uiteindelijk ook worden afgevoerd naar het milieupark..

16 juli 2021.

Bespuiting met bladversterkend “Crop”. Na een periode met hevige regenval (meer dan 100 ml. binnen enkele dagen) is het raadzaam een bladversterkend middel te bespuiten ter voorkoming van een aantasting door valse meeldauw. Spatwater is vaak het doorgeefluik van de in de bodem aanwezige schimmelsporen naar de onderste bladeren en vervolgens verder. Dit is een preventief bladversterkend middel dat moet voorkomen dat de bladeren worden aangetast door valse meeldauw ( peronospera ) . Eenmaal aangetast, heeft het geen zin meer om deze bespuiting toe te passen. Crop-bespuiting is dus een preventieve bespuiting. Dit is geen chemisch bestrijdingsmiddel. Dit middel legt een versterkende “film” op het blad waardoor de schimmelsporen niet heen kunnen dringen.

20 juli 2021.

Bespuiting met Epso-Microtop.

Ook dit is geen chemisch bestrijdingsmiddel. Samenstelling: 15% magnesium, 31 % zwavel, 1 % Borium en 1 % Mangaan, Deze laatste 2 stoffen zijn van nature niet in de bodem aanwezig. Na een bespuiting met Epso Microtop is het resultaat al na enkele dagen al zichtbaar, De bladeren zien er fris en strak uit. En ook dat voorkomt dat de bladeren minder ontvankelijk zijn voor ongewenste aantastingen. Deze bespuiting moet worden toegediend beneden een buitentemperatuur van 25 graden C en liefst niet met zonnig weer.

26 juli 2021.

Door het groeizame weer van afgelopen week heeft er flinke groei van het loof plaatsgevonden. Met name “de dieven” (scheuten in de bladoksel ) en de toppen hebben een explosieve groei ondergaan. Deze  “jonge” groei is net name gevoelig voor aantasting door ziektes, waaronder echte meeldauw en valse meeldauw omdat deze bladeren geen bespuiting(en) hebben gehad met bladversterkende middelen ( Lutte Raisonné )  of chemische bestrijdingsmiddelen (traditionele wijnbouw) of kopersulfaat (Bordeauxse pap) bij de biologische teelt. Zaak dus dat deze geregeld moeten worden “getopt” ter voorkoming dat de schimmelsporen via deze bladeren naar de boven groeiende bladeren worden doorgegeven. 

Hetzelfde geldt voor opschietend onkruid. Op de grond voorkomende schimmelsporen kunnen heel gemakkelijk door spatregens ( meer dan 10 mm per dag) via opschietend onkruid worden doorgegeven aan de onderste bladeren van de druivenplant. Vervolgens zal zich de besmetting geleidelijk over de gehele plant verspreiden.

Deze actie is erg tijdrovend en moet zorgvuldig gebeuren. Systematisch worden “de dieven” boven de 2 bladeren en de kopscheuten getopt en verwijderd.

Bovendien is het verstandig in deze fase de bladeren rondom de zich ontwikkelende druiven te verwijderen ( bladdunning) zodat wind en zon de natte druiven zo vlug mogelijk kunnen drogen; dit alles ter voorkoming van botrytis ( schimmel in de trossen) . Ook is het raadzaam de rijpende trossen geregeld op deze op de loer liggende aandoening te controleren. Sommige druivenvariëteiten zijn hiervoor gevoeliger dan andere. Desgewenst kan een bespuiting met  bijvoorbeeld Teldor voorkomen dat deze schimmel in de trossen een vernietigend effect heeft. Als de druiven beginnen met suiker aan te maken ( 20 Oechsle )  is het moment aangebroken om wind en zon toegang te geven tot de druiventros. Wel enkele bladeren boven de tros laten hangen als “parapluutje” voor regen en bescherming tegen zonnebrand van de tros. Dit is ook het moment om trosdunning toe te passen. Zelf kies ik voor  maximaal 13-14 trossen per plant. De eerst hangende tros op de legger ( gezien vanaf het stammetje) is de “oudste” en meestal best ontwikkelde tros met de hoogste suiker. Tenzij dat niet zo is, kan worden gekozen voor de eerst volgende tros op de legger. Alle meerdere trossen van de plant knip ik weg en worden afgevoerd, hoe pijnlijk dat vaak is. Een dergelijke nadrukkelijke handelwijze komt de kwaliteit van de most en uiteindelijke wijn beslist ten goede. Door deze teeltwijze wordt er een hoger suikerniveau ( =Oechsle) en hogere aroma’s verkregen. Een druif heeft n.l. 7 gezonde bladeren nodig om met voldoende suikers af te rijpen. Als er 2 of zelfs meerdere trossen aan 1 scheut worden geteeld, vindt er onvoldoende fotosynthese plaats via de bladeren om deze meerdere trossen druiven te laten afrijpen op een gewenst suikerniveau. Veelal zal de most een te laag suikerniveau hebben en moet er suiker worden toegevoegd om toch het gewenste alcoholpercentage te verkrijgen.

Zelf heb ik bij bezoek aan meerdere wijngaarden mogen constateren dat er meer dan 50 trossen aan 1 wijnstok werden geoogst en de wijnboer naar mij opmerkte dat er dat jaar een tegenvallende oogst was qua volume druiven. Hieruit zullen meestal met extra suiker en veelal ook toe te voegen aroma’s wijnen worden vervaardigd is het lagere prijssegment ( bulkwijnen). En zolang de consument tevreden is over de smaak en te betalen prijs is hier zeker niets mis mee; iedereen blij toch!!!!!!!!!!!! Er is voor elk wat wils in wijnland.

09 augustus 2021.

Verder vervolg van de tros- en bladdunning, verwijderen van dieven in de toppen, onkruidbeheer, maaien van gras tussen de rijen. Opvalt dat de trossen bij bepaalde variëteiten ( met name bij Johanniter) minder ontwikkeld zijn dan voorgaande jaren. Oorzaak hiervan is  hoogst waarschijnlijk de vorst / koude periode in het voorjaar en een latere langdurige droge / warme periode, gevolgd door een bovengemiddelde natte periode en een koele zomer. 

24 augustus 2021.

Naarmate het (af)rijpingsproces van de druiven vordert, proberen de vogels ( met name merels ) zich tegoed te doen aan reeds zoete druiven. Met name de vroege  variëteiten zijn bij de vogels in trek. Probleem is niet zozeer dat er “gesnoept” wordt van de zoete druiven. De aangevreten druiven werken als een magneet op de fruitvliegjes, die bij het landen op de druiventros het azijnbacterie enten op de nog niet aangevreten druiven. Zodoende worden de druiven geheel afgedekt met blauwe vogelnetten. Een karweitje dat met 4-5 personen het makkelijks kan worden verricht. De zijkanten worden afgedekt met ronde palen die met enkele klinkerstenen worden verzwaard. Soms is de aantrekkingskracht zo groot dat er een gat in de netten worden gepikt om de druiven te bereiken. Geregeld maak ik een rondje om de netten hierop te controleren. 

Vóór het plaatsen van de netten worden de topscheuten alle afgeknipt op 1.80 mtr (= paalhoogte) zodat de netten gemakkelijk over de druiven heen kunnen worden getrokken. 

08 oktober 2021.

Op deze zonnige dag zijn we gestart met de druivenpluk. De kwaliteit van de druiven is minder dan gebruikelijk. Vorst in het voorjaar, minder uren zon en lange regenperiodes zijn debet hieraan. Het suikerniveau ligt iets lager dan gemiddeld de afgelopen jaren. De rode variëteiten ( Rondo en Cabernet Cortis ) zijn dusdanig aangetast dat besloten is deze niet te plukken. Dit is het gevolg van de keuze om geen chemische bestrijdingsmiddelen te gebruiken. Het is niet anders.

De ruim 3 jaar geleden aangeplante ( vrijwel  ziekteresistente)  variëteit “Souvignier Gris” was niet aangetast en had bovendien een voldoende suikergehalte om op eigen kracht 12 % alcohol te kunnen aanmaken. Een klein percentage had beneden in de trossen iets “lamsteligheid” . Deze is bij de pluk verwijderd.

De komende dagen zal de oogst van de druif Johanniter geschieden. Lichte uitval door lamsteligheid en botrytis en iets lagere suiker dan verleden jaar. Maar hier valt zeker nog wel een acceptabele wijn van te maken.

In dat kader merk ik op dat ik geabonneerd ben op digitale berichtgeving m.b.t. de actuele gang van zaken / toestand van de Duitse wijngaarden. Uit recente berichtgevingen blijkt dat niemand blij zal worden van de actuele kwaliteit van de druiven. Lage suikerniveaus met als gevolg dat er suiker aan de most zal moeten worden toegevoegd om het gewenste alcoholniveau te halen. Ook het zuurniveau van de druiven is ( ongewenst) hoger dan afgelopen jaren. Verder is er veel botrytis ( schimmel) in de trossen. Vrijwel onmogelijk om deze schimmel handmatig te verwijderen; heel arbeidsintensief en daardoor ook kostbaar. Dat alles vertaalt zich ook weer naar verminderde, maar wel gewenste aroma’s. Bijsturen van deze wijnen zal vrijwel zeker aan de orde / noodzakelijk zijn. Het jaar 2021 zal, naar het zich nu laat aanzien, zeker geen uitmuntende kwaliteit voor de Duitse wijnen te zien geven. Het is bijzonder jammer dat de Duitse wijnboeren na vele inspanningen en gemaakte kosten geen optimaal product kunnen afleveren. Buiten beperkte inkomsten voor de wijnboer zal ook de Duitse overheid bij verminderde opbrengst / verkoop te maken krijgen met verminderde accijns uit de verkoop van wijn. 

DRUIVENPLUK.

10 0ktober-2021: Souvignier Gris: Geen botrytis / schimmel.  Kleine hoeveelheid lamsteligheid. Druiven zagen er goed uit

pH-waarde: 2.88

Zuurgraad 8.2; zal 1 punt verliezen tijdens het vergistingsproces waardoor het eindproduct ongeveer 7.2 zuurgraad zal hebben. 

Suikerwaarde (S.G 1090.); voldoende voor 12% alcohol.

Hele nacht op pecto-enzymen gestaan + 05 sulfiet per 10 ltr. Hierdoor krijgt het sap een heel licht rosé-tintje. Indien geheel wit sap wordt gewenst kiezen voor kortere inweking. Door de gekozen langere inweking van de pulp heeft de uiteindelijke wijn iets meer tannine en fruitsmaak. Daardoor ook langer houdbaar en iets krachtiger.

Dag nadien geperst op 1.8 bar. Most heeft miniem rosé-kleurtje. Hoort bij deze druif.

Dezelfde dag voorklaring toegepast.

Na heveling van de voorklaring was rosé-kleurtje vrijwel geheel verdwenen.

Gistvoeding ( 1/3 deel van de totale hoeveelheid en nadien volledige gist volgens hoeveelheid op verpakking); dagen nadien in nog 2 gedeeltes restant benodigde gistvoeding toegevoegd.

Gisting dag nadien opgestart.

24-10-2021.  Pluk Johanniter. 

Na het “schredderen” (ontstelen en vermalen in één handeling) werden de volgende metingen gedaan:

SG: 1094, hetgeen volgens de SG-tabel een wijn van ruim 12 % alcohol zou opleveren. Echter wordt tijdens het gehele vinificatieproces 1% volume alcohol verloren. Om op ongeveer 12% alcohol uit te komen is een minimum aan suiker toegevoegd om op dit percentage uit te komen.

pH 3.44

Zuur: 7.3; onder vinificatieproces wordt indicatief 1 punt zuur verloren. waardoor het eindzuur op ongeveer 6.3. zal uitkomen.

De druiven Rondo, Cabernet Cortis en Solaris zijn weliswaar geoogst, maar niet verwerkt omdat deze zodanig waren aangetast door botrytis dat het uitplukken hiervan onevenredig veel arbeid / inspanning zou hebben gevraagd. Deze druiven zijn afgevoerd van de wijngaard; trekken immers ontzettend veel fruitvliegjes aan.

29 oktober 2021.

Naar het zich laat aanzien is het gras tussen de rijen dit jaar het laatst gemaaid. De druivelaars hebben grotendeel hun bladeren laten vallen. Over ongeveer 14 dagen zullen deze geheel bij elkaar worden geharkt en van de wijngaard worden afgevoerd. Afgevallen bladeren zijn immers de doorgeefluiken naar de bodem voor schimmels die in het voorjaar weer hun weg kunnen vinden naar de jonge bladeren van de druivelaars.

27 november 2021.

De lichte nachtvorst gecombineerd met enkele winderige dagen, heeft de bladeren van de bomen en de druivelaars laten vallen. Passend bij de door mij gekozen teeltwijze van de druiven (= lutte raisonné=geen gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen tenzij absoluut noodzakelijk); is het van belang de op de bodem gevallen bladeren zo spoedig mogelijk van de wijngaard te verwijderen. Op deze bladeren aanwezige schimmelsporen kunnen aan de grond worden doorgegeven. In het voorjaar kunnen de nieuwe jonge bladeren vervolgens weer worden “besmet” met deze schimmelsporen via opspattende regen, waardoor bestrijding van deze schimmel noodzakelijk wordt. Voor wijnboeren met een grote oppervlakte wijndruiven is het verwijderen van de gevallen bladeren een vrijwel onmogelijke inspanning. Bovendien zal een commerciële wijnboer zich moeten verzekeren van een gegarandeerde gezonde druivenoogst. Daarbij hoort dan veelal ook een periodieke bespuiting met chemische bestrijdingsmiddelen.

09 december 2021.

De stammetjes van de aanplant van 2017 ( Souvignier Gris en Rondo) zijn nog relatief dun. Strenge vorst zou nog steeds vorstschade tot gevolg kunnen hebben. Het afdekken van de stammetjes met een koker is dus uitsluitend preventief. In het voorjaar zullen deze kokers worden verwijderd. De stammetjes moeten immers preventief met zwavel worden gespoten tegen de galmijt.

 

 

 

 

——————————————————————————————————————————————————————————————————

VERRICHTE WERKZAAMHEDEN 2020.

– Februari 2020.

• Half  februari: afvoeren van het snoeihout afkomstig van de wintersnoei.

– Maart 2020.

• Eerste week maart : het verwijderen van de vorstbeschermde kokers rondom de stammetjes.
• 7 maart 2020 zijn de stammetjes en nieuwe legger bespoten met zwavel, met name ter bestrijding van de galmijt. Van belang is dat ook de onderzijde van de entplek en de onderzijde van de nieuwe legger hierbij niet worden vergeten.
• Tweede week maart: het strooien van kalk in het gras tussen de rijen. Had eigenlijk enkele weken eerder moeten gebeuren.
• Tweede week maart zal tevens de bemesting ( DCM-mix 2) in de toplaag van de druiven moeten worden gestrooid en licht moeten worden ondergewerkt.
• Tweede week maart: het aan 2 zijden spannen van de bovenste 3 draden.  Hierdoor zal de toegenomen spanning zich verdelen over de 2 eindpalen.
• 21 maart 2020: er wordt voor de komende 3-4 dagen lichte nachtvorst verwacht, minus 3-4 graden C. Op klomphoogte zal de temperatuur nog 1-2 graden lager zijn. De stammetjes van de in mei 2019 aangeplante druiven (Rondo en Souvignier Gris) zijn in februari 2020 teruggesnoeid tot 60 cm. Door de zachte winter en de relatief hoge temperaturen in de maanden januari en februari 2020 hebben zich reeds vroeg uitlopers in de vorm van knopjes gevormd op het gehele stammetje. De bovenste 2 knopjes op het stammetje zullen 2 scheuten vormen die ieder naar een verschillende richting afgebogen en vastgeclipt worden op de 2e draad. Hieraan zullen dit jaar reeds bloeien ontstaan die zonder ingrijpen zullen uitgroeien tot druiventrossen. De jonge aanplant mag echter in het 2e jaar niet worden belast met druiven. Alle kracht zal moeten toevloeien naar de wortelvorming en opbouw van de druivelaar. Het rigoureus wegknippen van alle bloeien / druiven is dus noodzakelijk. Alle lagere knopjes ( dus vanaf het derde knopje van de bovenzijde van het stammetje) moeten handmatig worden verwijderd. Het is raadzaam de nog dunne stammetjes en de bovenste 2-3 knopjes te beschermen tegen de aangekondigde vorst. De kokers zullen dus alsnog om de stammetjes worden geplaatst.      

08 april 2020.                                                                                                                                                                      

De op 21 maart geplaatste kokers zijn verwijderd ivm de hoge dagtemperaturen die op deze dag zelfs 24 graden Celsius bedroeg. Na verwijdering bleken de stammetjes over de gehele lengte reeds zijscheuten te hebben. Bij meerdere stammetjes bleken de knopjes die boven buiten de koker hadden gestaan, te zijn bevroren. Hier zullen waarschijnlijk weer nieuwe uitlopers worden gevormd. De bovenste 3-4 scheuten blijven staan. De andere scheuten worden handmatig verwijderd. Ook de gestrooide meststof DCM-mix 2 moet licht worden ondergewerkt om deze effectiever zijn werking te laten doen.

22-04-2020.

Normaal gesproken is het niet nodig om jonge aanplant in het tweede groei-jaar nog water te geven. Eigenlijk moeten de wortels van jonge planten worden “gedwongen” om bij droogte het benodigde vocht dieper in de bodem te zoeken. De vraag doet zich hierbij gelden of het raadzaam is om bij de aanhoudende droogte van de afgelopen maanden de eenjarige stokken toch van water te voorzien ter voorkoming van groeivertraging en ter bevordering dat de dit jaar toegediende en ondergewerkte  korrelmest door de plant wordt opgenomen. Veiligheidshalve dus gekozen om ruim 3 ltr water rondom elke éénjarige stok te gieten.

Rondom de gehele stam hebben zich vele scheutjes ontwikkeld. Op “de kop” zijn deze scheuten natuurlijk welkom / noodzakelijk. De lager groeiende scheuten op de stam zijn handmatig verwijderd.

Het aantal jonge scheuten op de bovenzijde van de nieuwe eenjarige aanplant is teruggebracht tot 2. Ook de reeds zich ontwikkelde druifjes worden allemaal handmatig verwijderd. Volgend voorjaar (2021) zal 1 van de scheuten over de 2 e draad worden omgebogen ( enkelvoudige Guyot-snoei). De andere scheut zal worden weggeknipt kort bij de stam. Op de omgebogen stam zullen zich in 2021 maximaal 3 trossen druiven mogen ontwikkelen. Vanaf 2022 mag de plant jaarlijks met maximaal 13 trossen worden “belast”.

07-05-2020.

De groei zit er goed in door de hoge temperaturen van afgelopen periode. De nieuwe aanplant van 2019 is teruggebracht tot 2 scheuten die al aan de draad moeten worden aangebonden. Ook het onkruid groeit evenredig hard mee. Dit is /wordt handmatig verwijderd. Door de heel beperkte regenval van afgelopen maanden wordt de gestrooide mest ( DCM-mix 2) slechts beperkt door de planten opgenomen. De planten van de Solaris hebben hier zichtbaar last van. Spuiten met bladvoeding is noodzakelijk.

Medio mei 2020.

Twee achtereenvolgende nachten nachtvorst heeft plaatselijk in de wijngaard behoorlijke vorstschade tot gevolg gehad, met name bij de vroege variëteit Rondo. De door vorst aangetaste druivelaar zal weliswaar opnieuw uitlopen, maar zal hierdoor wel enige groeischade oplopen. Ook is te zien dat bij sommige planten – verdeeld over de gehele plant – slechts enkele bladeren zijn bevroren. Het bevroren blad is verwijderd en in de oksel hiervan zal zich een nieuwe scheut (dief) ontwikkelen. Deze dief wordt na 2 bladeren getopt. Het verlies van het blad wordt hierdoor ruimschoots gecompenseerd.

30 mei 2020.

Door de aanhoudende hoge temperaturen in de maanden april en mei hebben vele stokken al hun hoogste bladgroei bereikt ( 1.85 meter ) en moeten op die hoogte worden getopt. Vanaf dat moment zullen zich in sterke maten dieven ontwikkelen in alle bladoksels. Deze dieven haal ik eerst weg na het 2e blad van de dief. Deze extra bladeren zorgen voor meer fotosynthese en dus betere afrijping met hogere suikers. De sterke groeiende bladeren moeten tussen de dubbele draden worden doorgeleid en met clipsen aan de draden worden vastgemaakt. Dit is een wekelijkse activiteit.

Ook worden in sommige planten boven in de top bladluizen waargenomen die door mieren worden “gemolken”. Als er mieren op de bladeren worden waargenomen is dat bijna altijd een indicator voor bladluizen. Zelf verwijder ik mieren en bladluizen door ze tussen twee vingers weg te “vegen” van de plant. Hierdoor kan worden voorkomen dat er met bestrijdingsmiddelen moet worden gespoten.

27 juni 2020.

De druiven beginnen behoorlijk te “dikken” en na het toppen van de scheuten op 1.85 mtr groeien de dieven in de bladoksels in de hoogste versnelling. Afhankelijk van het weer worden alle stokken nagelopen op de uitgroei van de dieven. Ook het onkruid tussen de druivenplanten moet geregeld handmatig worden gewied.

De druivelaars zitten nu volledig in het blad. Eerst als het suikergehalte van de druiven 20 Oechsle is ( te meten met Oechsle-meter) zal tegelijkertijd met de trosdunning ook bladdunning rondom de overgebleven trossen moeten geschieden om een betere afrijping te bevorderen en te voorkomen dat de botrytis ( schimmel in de trossen) kan toeslaan. De komende dagen zal bij droog weer een preventieve bespuiting met bladvoeding geschieden om de bladeren krachtig te maken en preventief te beschermen tegen peronospora. Ook zal vóór het sluiten van de trossen tegen botrytis moeten worden gespoten. Zoals reeds meerdere malen in deze website aangegeven gebruik ik hiervoor Teldor. Dit is een mild bestrijdingsmiddel dat ook bij de aardbeienteelt wordt gehanteerd tegen aantasting van schimmels ( wachttijd tot consumptie bij aardbeien is 2 dagen na bespuiting). Maximaal 2 x per jaar te gebruiken ivm resistentie.

Geregeld controleren en de weersvoorspellingen volgen is het devies in deze tijd van het jaar. En dan nog is het afwachten of er geen schimmelvorming optreedt. De weergoden zijn vaak onverbiddelijk. Eén enkele zomerse hagelbui kan al het werk en zorg om zeep helpen. Daar kunnen ze in Frankrijk en Duitsland over meespreken.

18-07-2020.

De rode druiven beginnen goed te kleuren. De suikerwaarde is 25-35 Oechsle. Bij de druif Solaris ligt de suikerwaarde zelfs iets hoger. Bij de iets later afrijpende Johanniter is de waarde begin 20 Oechsle. Tijd dus voor de trosdunning, ontbladeren rondom de trossen, toppen van de bovenste scheuten en dieven van de okselscheuten. Zelf doe ik dit binnen één behandeling per druivelaar. Gelijktijdig  wordt ook het bodemonkruid zoveel mogelijk verwijderd. Al met al een veel omvattende bewerking. Na deze behandeling vindt er een bladbespuiting met bladvoedingsstoffen plaats om de bladeren krachtig en weerbaar te maken tegen mogelijke schimmelinfectie. Deze bespuiting is preventief en werkt niet meer als er reeds een schimmelbesmetting heeft plaatsgevonden.

Nadien zijn de vogelnetten geplaatst om vogelvraat van de druiven te voorkomen.

Voor het eerst is de druif Solaris geheel “ingepakt” met fijnmazige blauwe netten om de te verwachten hoge aantal wespen te kunnen weren. Deze druif maakt net in de wespenperiode juli-augustus en begin september hoge suikers aan en is zodoende heel aantrekkelijk voor wespenvraat. In 2019 is ruim de helft van de oogst van deze druif hierdoor verloren gegaan. Jammer van al het werk en vooral het gemis van een mooie wijn. Veelal wordt deze druif gebruikt voor het vervaardigen van een blend (mixwijn) met de later te oogsten Johanniter. Tweederde Johanniter en 1/3 Solaris geeft een mooie en milde alcohol- en zuurbalans. Een eventueel iets lagere alcoholpercentage en hoger zuurgehalte van de Johanniter kan volledige worden gecorrigeerd door een mix te maken met de Solaris.

27-07-2020.

De druif Solaris is een vroeg rijpende druif met een bovengemiddeld suikergehalte. De vogels, vossen en dassen zijn er gek op, maar het meest de wespen.

Elk jaar is het een strijd om de wespen zoveel mogelijk te weren. Op de plekken waar de wespen de druiven hebben aangevreten landen de fruitvliegjes en vliegen zie zich verder tegoed doen aan de hoge suikers. Bovendien enten de fruitvliegjes het azijnbacterie aan de druiven. Fruitvliegjes worden immers geboren met het azijnbacterie aan hun pootjes. Vaak ontstaat t er ook schimmel op de aangevreten druiven. Andere jaren werden er potjes opgehangen met lokmiddel voor de wespen. Dit was heel bewerkelijk omdat de vloeistof na een regenbui met water werd verdund en niet meer effectief bleek. Maar ook de kleinste openingen werden gevonden door de wespen. Voor het eerst zijn de gehele druivelaars afgedekt met fijnmazige netten. Dit geeft weliswaar iets meer zonverlies en dus minder fotosynthese, maar daar staan vermelde voordelen tegenover. Dit bleek een gouden greep. De druiven konden zonder vrijwel enige aantasting worden geoogst met hoge suikers.

 

16-08-2020.

Door de aanhoudende zeer hoge temperaturen van de afgelopen weken (tot wel 36 graden C) is er beperkte zonnebrand te zien op zowel bladeren als druiven, met name op de buitenrijen die geen schaduwwerking hebben gehad van de naastliggende rijen. Opvallend is dat niet alle variëteiten hiervoor even gevoelig zijn.

Ook zijn afgelopen dagen de Oechsle-waarden (suikerniveau) van alle variëteiten gemeten. Hierbij valt verder op dat de suikerwaarden binnen dezelfde rij substantieel verschilden. Dit heb ik tot nog toe niet eerder waargenomen. De suikerwaarde is een belangrijk onderdeel van de fysiologische rijpheid van de druif, welke bepalend is voor het juiste oogstmoment. Andere belangrijke onderdelen zijn: de kleur van de pitjes (moet bruin zijn)  en de mate van verkleving van de pitjes in het vruchtvlees ( moet loskomen van het vruchtvlees). Uiteraard is de aanwezigheid van afgerijpte  fenolen mede sterk bepalend voor de uiteindelijke kwaliteit van de wijn.

In deze periode van het jaar wordt het gras tussen de rijen eenmaal per drie weken geknipt en het onkruid geregeld verwijderd. Door de hoge temperaturen en nagenoeg geen regenval lijkt de het gras in de overlevingsstand te zijn overgegaan. Knippen van het gras bleek een veel langere tijd niet noodzakelijk. 

En ja, dan komt het moment in beeld waarvoor je het allemaal doet. Het OOGSTMOMENT. Ook als amateur-wijnmaker word je dan een beetje nerveus. Steeds na enkele dagen worden alle variabelen met elkaar vergeleken die in de optelling het oogstmoment bepalen ( suiker- en zuurwaarden, donker bruine pitjes, laten de pitjes los van vruchtvlees?, goede fenolen (smaakbeleving) en uiteraard droog weer en voldoende menskracht om binnen korte tijd oogst binnen te halen).

Voor meer bijzonderheden en specificaties per druivensoort wordt verwezen naar het afzonderlijk onderdeel van deze website “DRUIVENOOGST 2020 EN VERDERE VERWERKING”.

17-10-2020.

Het afhalen van de vogelnetten.

Nu dat de oogst is binnengehaald en verwerkt gaat de wijngaard op korte termijn over in de winterstand. De eerste vorst aan de grond heeft afgelopen nacht plaats gevonden. De bladeren zijn nagenoeg geel verkleurd. Voordat de netten kunnen worden afgehaald zijn enkele dagen voorheen alle scheuten verwijderd die aan de bovenzijde door het net waren gegroeid; tot wel 80 cm lang. Een tijdrovend, maar wel noodzakelijk karwei (zie onderstaande afbeelding). Kan alleen op een droge dag nadat de ochtenddauw uit de netten is verdampt. Met minimaal 4 personen worden de netten over de volle breedte gelijktijdig tot een lange worst opgerold en na het oprollen op meerder plekken met touwtjes vastgebonden en vervolgens in grote zakken thuis in de kelder bewaard. Bewaren op een droge plek op de wijngaard wordt zeker ontraden omdat muizen, konijnen, wezels en ander ongedierte deze zeker zouden omvormen tot een behaaglijk winterverblijf en er behoorlijke gaten in zouden knagen.

26-10-2020.

Het verder opruimen en winter gereed maken van de wijngaard en afvoeren van snoeisel. 

31-10-2020.

Snoeien / toppen van de coniferen aan de voorzijde van de wijngaard. Diverse oude coniferen hebben de droge zomers van de afgelopen jaren niet overleefd en zijn gerooid. 

16-11-2020.

Alle bladeren van de druivelaars zijn gevallen. Ter voorkoming dat schimmelsporen aan de grond worden afgegeven, zijn alle bladeren bij elkaar geharkt en van de wijngaard verwijderd. Dit is jaarlijks een intensief karwei. 

05-12-2020.

De winter is in aankomst en dus ook de vorst. Afgelopen week was er enkele malen reeds lichte vorst. De twee jaar geleden aangeplante Rondo en Souvignier Gris hebben nog relatief dunne stammetjes en zijn niet super bestand tegen strenge vorst. Door het jaarlijks dikken van de stam worden deze jaarlijks 2 graden minder vorstgevoelig. Bij voldoende dikte van het stammetje hoeven deze dan ook niet meer tegen de vorst te worden beschermd. Zekerheidshalve zijn de in het voorjaar van 2020 verwijderde beschermingskokers opnieuw geplaatst. Zie bovenstaande foto. In mei 2021 zullen deze weer worden verwijderd omdat de nieuwe scheuten op de stammetjes geregeld moeten worden verwijderd.

Verder voorkomen de kokers dat de stammetjes van de jonge scheuten tijdens de winter  door wildvraat ( m.n. konijnen) worden beschadigd.

 

 

22-12-2020.

Het zijn de donkere dagen vóór Kerst. De buitentemperaturen zijn historisch hoog. 14 graden C overdag en 10 graden C in de nacht. De wijngaard verkeert in zijn winterslaapje. Er staat de komende weken veel regen in de planning. Over 2 maanden moet al weer worden begonnen met de wintersnoei; tenminste als er geen vorst wordt verwacht.

VERRICHTE WERKZAAMHEDEN 2019.

Wintersnoei 2019.

De wintersnoei is een belangrijke handeling voor het verkrijgen van een gezonde wijnstok en uiteindelijk een gezonde druivenoogst.

Punt van aandacht tijdens wintersnoei.

De primaire betekenis van de wintersnoei is het verwijderen van de oude “legger” en scheuten waarop het vorig groeiseizoen de druiven hebben gegroeid. Nieuwe druiven groeien immers op een eenjarige (jonge) scheut. Verder is het zaak de stam niet te laten uitgroeien tot meerdere “substammetjes” ook wel “hertengeweien” genoemd. De stam verhoogt en verbreedt zich en groeit steeds verder uit. Zie onderstaande afbeelding. Op elk substammetje zullen nieuwe scheuten ontstaan, waarvan er uiteindelijk 1 (bij enkele guyot-snoeivorm) en 2 (bij dubbele guyotsnoei) over de draad zullen worden gebogen. Alle andere moeten worden verwijderd. De wijnstok wordt hier onnodig door belast.

 

2019.

De eerste week van februari is de wintersnoei volop gestart. Het is uitzonderlijk zacht voor de tijd van het jaar en er wordt op korte termijn geen (nacht)vorst verwacht. Tijdens de laatste week van februari liep de temperatuur zelfs op tot 20,1 graden C. Met name de druiven Rondo en Solaris zijn vroege variëteiten die dus vroeg uitlopen. Op 27 februari 2019 is te zien dat de knopjes van de nieuwe scheuten reeds beginnen te zwellen.

Door mij wordt steeds gekozen voor de enkelvoudige Guyot-snoei. Elk jaar buig ik naar één zijde een éénjarige scheut over de tweede draad van beneden in een bocht naar beneden (= 1e draad van beneden). Het uiteinde van deze scheut wordt op de onderste draad vastgeclipt. Het jaar volgend wordt de legger naar de andere zijde gebogen.  Zodoende ontstaat er een boog. Het uiteinde van deze boog wordt op handpalmbreedte van het volgende stammetje afgeknipt. Wijnboeren die kiezen voor een volume-opbrengst kiezen veelal voor een dubbele Guyot-snoei; dwz een éénjarige scheut naar 2 zijden. Hierdoor wordt de plant dubbel belast en zal de kwaliteit van de druiven en uiteindelijke wijn “op eigen kracht” van mindere kwaliteit zijn. Zoals in de website op meerde onderdelen wordt vermeld, zal een dergelijke wijn alvorens te bottelen veelal moeten worden “ondersteund”, lees “geholpen” ter verkrijging van een acceptabele wijn. Dit zijn veelal wijnen in het goedkopere segment die op enig moment in het vinificatieproces op één of meerder onderdelen moeten worden “bewerkt”

Elke rij worden de snoeitangen ontsmet met alcohol van 94% vol. alcohol ter voorkoming van besmetting met ziektes. Met name ter voorkoming / bestrijding van de ziekte ” Esca ” wordt dit van belang geacht.

1e fase: De legger (strekker / scheut) waarop verleden jaar de druiven hebben gegroeid wordt als eerste volledig bij de stam weggenipt. Er resteren dan tussen de 3 en 8  éénjarige scheuten vanaf de stam. D.d. 17-12-2019 was de buitentemperatuur 15 graden C. Een geschikt moment om de “oude” legger los te knippen van de hoofdstam en deze te verwijderen en de snoeiwond in te smeren met “wondbalsem”.    In deze eerste fase worden de 3 meest krachtige en goed op de stam gesitueerde scheuten “gespaard” voor de tweede snoeifase. De overige scheuten worden allemaal op het stammetje afgeknipt.

Bij de 2e snoeifase eind februari en als er geen vorst wordt verwacht en de temperatuur boven de 10 graden C is, wordt de meest ontwikkelde scheut van de fase 1 overgebleven 3 scheuten over de draad omgebogen Alle andere scheuten worden eerst weggesnoeid als blijkt dat deze nieuwe legger ongeknakt is vast geclipt aan de draad. Het ombuigen bij fase is risicovol. Het risico van overbreken is te groot bij lagere temperaturen. Indien dit ombuigen goed is verlopen, knip ik enkele dagen later de overgebleven 2 scheuten geheel weg. Het kan gebeuren dat een omgebogen scheut binnen enkele dagen na het ombuigen onder de spanning na het buigen alsnog (af)breekt. In een dergelijk geval kan nog 1 van de 2 overgebleven scheuten alsnog worden gebogen over de draad.

Het weggesnoeide hout moet worden afgevoerd van de wijngaard.

 

 

De wijngaard ziet er nu enigszins kaal uit.

 

07-04-2019.

De stammen en omgebogen legger (waaraan dit jaar de druiven groeien) zijn zorgvuldig met spuitzwavel behandeld, onder andere ter voorkoming van aantasting van de bladeren door de galmijt. Deze overwintert in / onder de bast van de stam en komt weer tevoorschijn zodra de temperatuur in het voorjaar oploopt en de eerste nieuwe knopjes op de nieuwe legger verschijnen. De galmijt prikt het blad aan en zuigt er sap uit. In een latere fase ontstaan er aan de bovenzijde van het blad pokachtige bultjes die aan de achterzijde van het blad wit van kleur zijn. Elke aandoening van het blad levert een verminderde fotosynthese, die van belang is voor de suikervorming van de druif.

Met name de bladeren van de linde, walnoot, druif en de esdoorn zijn gevoelig voor aantasting door de galmijt, maar zeker ook het druivenblad.

17-04-2019.

Er is een aanvang gemaakt met het verwijderen van het onkruid in/tussen de rijen. Ivm het groeizame weer van de afgelopen dagen, is er een behoorlijke groeikracht van het onkruid. Ook de uitlopers op de stammetjes zijn voor de eerste maal verwijderd.

Zoals reeds eerder vermeld, zijn begin 2019 4 rijen Cabernet Cortis en 3 rijen Palatina gerooid. Deze zullen worden vervangen door Souvignier Gris en Rondo. Cabernet Cortis heeft een hoog tanninegehalte en moet meerdere jaren “rijpen” (tannine afbouwen) en Palatina had erg veel last van wespenvraat. Rondo geeft een Merlot-type wijn en kan bovendien met een kleine hoeveelheid Cabernet Cortis worden gemengd om iets meer “power” te verkrijgen. Om die reden zijn 2 rijen Cabernet Cortis gehandhaafd.

Rondo is wel een meer bewerkelijke druif omdat het een “wilde”groeier is.

Nieuwe plantgaten zijn reeds gemaakt en het wachten is op de nieuwe druiven. Te planten in de 1e of 2e week van mei, afhankelijk van de weersomstandigheden. Er mag geen vorst na het planten worden verwacht.

19-04-2019. Sedert 17 april is de temperatuur fors gestegen. Vandaag en de komende 3 dagen wordt een temperatuur van 25 graden C verwacht. De bodem is erg droog en in de groentetuin moet reeds enkele dagen water worden toegediend aan jonge aardbeienplanten en zaaisels. In oostelijk Nederland zullen de gewassen de komende dagen moeten worden “beregend” door de boeren en dat terwijl de bodem nog steeds een te lage waterstand heeft door een heel droog 2018.

02-05-2019.

Afgelopen 2 weken is er hard gewerkt aan het volledig vervangen van de aangeplante druif Palatina en ongeveer 75% van Cabernet Cortis. Eerder werd al melding gemaakt van dit voornemen. Het verwijderen (uitgraven) van deze stokken, het opnieuw maken van plantgaten en het afvoeren van de verwijderde ranken vroeg de nodige inspanning. Afhankelijk van de weersverwachtingen worden de komende weken de nieuwe stokken geplant. De eerste weken van mei en zelfs nadien kan er ’s nachts nog vorst optreden. Jonge planten (scheuten) zijn hier heel gevoelig voor. Geduld is een schone deugd!!!!!!!!!!!

20-05-2019.

De nieuw aan te planten druivenstokken zijn gearriveerd. Eén nachtje in het water staan en vóór het planten de wortels inkorten tot handpalm breed. Alle plantgaten zijn de afgelopen weken gemaakt. Per plantgat wordt ongeveer 20 ltr potgrond gemengd, mede op basis van de uitgevoerde grondanalyse. Entplek moet ongeveer 3-4 cm boven de grond staan. In deze fase worden de stokken nog niet bemest. Gebeurt eerst als de plant ” aan de groei ” is; ongeveer na 3 weken. Goed water geven; afhankelijk van de temperatuur en regenval dit enkele malen herhalen.

Door de zeer hoge temperaturen in juni en juli is er 2 x per week water gegeven. Op dagen met temperaturen boven de 40 graden C hebben de bladeren van enkele planten verbrandingsplekken opgelopen.

 

Op 31-07-2019 zijn de planten fors gegroeid. Diverse planten hebben reeds een hoogte van 1.80 mtr en zullen op korte termijn worden “getopt”. Inmiddels is er voor de tweede maal korrelmest ( DCM mix 2) gestrooid en licht ondergewerkt.

De planten zijn met een tussenpoos van 4 weken tweemaal gespoten met spuitzwavel ter voorkoming van galmijt en echte meeldauw. Ook eenmaal bespoten met bladvoeding. Het geregeld “dieven” van de scheuten in de oksels heeft bijgedragen aan een voorspoedige groei.

29-30-31 juli 2019.

Bij meting bleek de druif Solaris reeds 30 Oechsle te hebben en de Rondo 35-40. Ook bij de Rondo verkleuring van de druif (=Véraison). Hoog tijd voor de blad- en trosdunning en toppen van de druif aan de bovenste draad. Dit is een intense bezigheid. Ik kies ervoor om 13-14 trossen per stok te laten hangen om af te rijpen. Meestal kies ik voor de eerste tros bij de stam, omdat deze het “oudste” is en dus het verste in de suikerontwikkeling.

De bladeren rondom de gekozen trossen worden verwijderd om de wind en zon vrij toegang te geven. Ook het risico op schimmelvorming op de bladeren en in de trossen wordt hierdoor verminderd. Het loofwandbeheer is in deze fase van groot belang.

5 t/m 12 augustus 2019.

De druiven – zowel wit als rood – zijn afgeschermd met blauwe vogelnetten.

De druif Solaris is “ingepakt” met fijnmazige netten om de wespen zoveel mogelijk te weren. Dit jaar zijn er ontzettend veel wespen. Deze vreten de druiven aan en vervolgens landen de fruitvliegjes op de aangevreten druiven, die op hun beurt het azijnbacterie enten. Vandaag 15-08-2019 zullen er lokpotjes bij de Solaris worden geplaatst om deze wespenplaag te reduceren. 1/3 frambozensiroop, 1/3 bier, 1/3 water en enkele druppels afwasmiddel  waardoor de oppervlaktespanning van het water wijzigt ter voorkoming dat de wespen uit het potje kunnen kruipen. Gaatje maken( boren) in het dekseltje van een potje en deze plaatsen / hangen in de directe omgeving van de druiven. Geregeld verversen.

22-08-2019.

De in mei aangeplante nieuwe druiven Rondo en Souvignier Gris in de plaats van de gerooide Palatina en grotendeels gerooide Cabernet Cortis groeien voortvarend. Na enkele weken is de nieuwe aanplant bemest met DCM (mix 2) in korrelvorm. Tijdens de zeer warme maand juni 2019 is de jonge aanplant geregeld van water voorzien omdat duidelijk was dat de planten leden onder de warmte-stress. Nadat de eerste 5 bladeren gegroeid waren zijn deze bespoten met een cocktail van bladvoeding ( bladversteviging) en zwavel (voorkomen van echte meeldauw en galmijt). Op 22-08-2019 bleek het noodzakelijk de nieuw aangeplante Souvignier Gris te bespuiten tegen de gering zichtbare valse meeldauw ( aan de onderkant blad ) en preventief met spuitzwavel tegen galmijt en echte meeldauw). Enigszins opmerkelijk omdat Souvignier Gris volgens meerdere beschrijvingen goed resistent is tegen zowel echte als valse meeldauw.

De Souvignier Gris zal op dit punt de komende periode goed in de gaten worden gehouden.

Ook is 50 % van de nieuwe aanplant op de bovenste draad ( 1.85 mtr) getopt en zijn de dieven (zijscheuten in de oksels van de bladeren) geregeld verwijderd.

05-09-2019.

Regen, afgewisseld met zon doet het onkruid goed gedijen en het handmatig verwijderen van het onkruid vraagt de benodigde aandacht.. In deze periode waarop de druiven afrijpen dient er goed te worden opgelet of de bladeren en de druiven niet worden/zijn aangetast met schimmels. In het uiterste geval dient er te worden ingegrepen, rekening houdend met de geldende wachttijden. Omdat er veelvuldige regen over meerdere dagen werd verwacht zijn de Johanniterdruif en de Cabernet Cortis bespoten met Teldor. Dit is een milde schimmelwerende besproeiing voor de trossen (botrytis) . Voor de andere druiven (Rondo en Solaris) kon deze behandeling niet meer worden toegepast omdat deze druiven (vroeg) binnen de wachttijd worden geoogst. Zoals in de aanhef van deze site wordt vermeld, hanteer ik de werkwijze “Lutte raisonnée “; natuurlijke bemesting, handmatige onkruidbestrijding zonder verdelgingsmiddelen geen gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen, tenzij nadrukkelijk noodzakelijk om de oogst in de finale fase te redden.

De in mei 2019 nieuw aangeplante  Souvignier Gris en Rondo hebben een voortvarende groei gekend en nagenoeg alle nieuwe planten zijn getopt op de maximale hoogte van 1.80 mtr.

————————————————————————————————————–

ONDERSTAAND DE WERKZAAMHEDEN UIT HET JAAR 2018, AANGEVULD MET FOTO’S. Hieruit kunnen de nog te volgen werkzaamheden op voorhand worden herleid.

19-04-2018.

De druivenstokken zijn bemest met natuurlijke mest van het merk DCM (mix 2) in granulaatvorm. Voor een directe en krachtige werking van de toegediende mest moet deze, ter voorkoming van wortelbeschadiging van de wijnstok, aan de oppervlakte worden ondergewerkt. Dit is een inspannende bezigheid, welke meerdere dagen in beslag neemt. Tijdens deze activiteit wordt gelijktijdig ook het onkruid handmatig verwijderd.

19-04-2018.

Het warme weer van de afgelopen dagen (vandaag 19-04-2018: 29 graden Celsius) heeft de wijngaard explosief doen ontwaken. De vroegste variëteiten ( Solaris en Rondo) hebben al scheuten van ongeveer 5 cm en de eerste vruchtbeginsels van de druiven zijn reeds zichtbaar. Tot en met einde april wordt geen nachtvorst verwacht. Verleden jaar (2017) zijn (vroeg) uitgelopen scheuten tot tweemaal toe bevroren; einde mei ( minus 8 graden C) en zelfs begin juni (minus 4 graden C). De komende dagen zullen al de uitlopers op de onderstammetjes moeten worden verwijderd. Ook de druivenplant probeert immers zo veel mogelijk scheuten te vormen die – indien niet verwijderd – ook druiven zullen dragen. Nieuwe druiven bevatten pitjes die uiteindelijk na het afvallen de basis vormen voor nieuwe plantjes (= nakomelingen). De hele vegetatie van de druivenplant is immers hierop afgestemd.

Door het verwijderen van deze scheuten op de onderstam wordt de plant gedwongen ook nieuwe scheuten aan de bovenzijde van de stam (ongeveer 60 cm boven maaiveld) aan te maken. Eén van deze nieuwe scheuten moet immers volgend jaar (dus 2019) dienen als legger waar de druiven aan zullen groeien. Laag groeiende scheuten (beneden 60 cm) en daarop groeiende druiven hangen immers te dicht bij het maaiveld en zowel de bladeren als de druiven zouden extra gevoelig zijn voor schimmelvorming. Bij een hevige regenbui spat de regen tegen de bladeren en vruchten met een onvermijdelijke vorming van schimmels.

Ook zal bij een “twee- of zelfs driewas” op de legger ( zie onderstaande foto) waarop in 2018 de druiven groeien, één of zelfs twee scheuten moeten worden verwijderd ter voorkoming dat zich op één plek op de legger 2 of zelfs 3 scheuten ontwikkelen die ook afzonderlijk druiven zullen dragen. Dit vraagt enerzijds veel kracht van de plant en bevordert niet de uiteindelijk gewenste kwaliteit van de wijn. Geen van de 2-3 scheuten zal mooie afgerijpte druiven voort brengen.

De op de foto gesitueerde middelste scheut is de krachtigste / grootste; deze blijft dus staan; de linkse  scheut en rechts knopje (beginnende scheut) worden verwijderd. Scheuten die naar beneden wijzen, worden altijd verwijderd. Duidelijk zijn ook al de knopjes te zien die uitgroeien tot een druiventros. Door het verwijderen van 2 “concurrerende” scheuten zal de resterende scheut zich krachtig kunnen ontwikkelen. In een later fase ( bij het begin van de suikervorming) zullen de twee of drie aan deze scheut groeiende trossen worden weggeknipt zodat slechts 1 tros  aan deze scheut resteert die dan ook een hoge suiker kan ontwikkelen met krachtige aroma’s. Normaal is dat de tros het dichts bij de legger. Dergelijke druiven kunnen volledig op eigen kracht worden gevinifieerd tot een krachtige smaakvolle wijn.

20-04-2018.

Ook door het warme weer is het gras tussen de rijen sterk gegroeid; vroeger dan normaal reeds eerste  maaibeurt gedaan. Verder groeien en vele paardenbloemen. Ik zal zeker 2 dagen nodig hebben om deze met de wortel handmatig te verwijderen. Vandaag hiermede een begin gemaakt.

 10-05-2018.

De jonge scheuten op de legger hebben een voorspoedige groeiperiode doorgemaakt. De bloei van de trossen zal niet lang meer op zich laten wachten. Na de bloei hebben de druiven gemiddeld 100 zonnige dagen nodig om af te rijpen. Omdat er al voldoende blad zit aan de scheuten, zijn de bladeren bespoten met bladvoeding (magnesium, borium en mangaan= epso microtop) en met bladvoeding om de bladeren krachtig /weerbaar te maken tegen schimmels en anderen belagers. Verder zijn de soorten Rondo, Solaris en Cabernet Cortis afzonderlijk bespoten met zwavel tegen echte meeldauw ( schimmel boven op blad en galmijt). Al met al dus geen chemische bestrijdingsmiddelen. Over enkele weken zal dit nogmaals gebeuren.

04-06-2018.

Na terugkeer van enkele weken vakantie bleek het loof /scheuten van de druiven explosief te zijn gegroeid. Werk aan de winkel met het opbinden en vastclipsen van de scheuten. Het loof ziet er krachtig uit, mede als gevolg van de bovenvermelde bespuiting met bladvoeding op 10-05-2018.

 

 

10-06-2018.

Toppen van de scheuten en het inkorten van de “dieven”.

De wijnstokken hebben vrijwel allemaal het groeiniveau naar boven bereikt, waarbij toppen van de scheuten (op 1.85 mtr) noodzakelijk is. Dit is echter ook het moment waarop de plant zich geremd voelt is zijn groeidrang om zoveel mogelijk druiven aan de plant te laten groeien. De groei naar boven die door het toppen van de scheuten aan de bovenkant wordt verhinderd, verlegt de plant door nieuwe scheuten aan te maken in elke oksel van elk blad. Deze zgn “dieven” halen (= dieven) veel kracht uit de plant als deze ongeremd mogen doorgroeien. Aan deze dieven zullen zich immers nieuwe druiven ontwikkelen die uiteindelijk ook weer kracht van de plant vragen. Overigens zullen teveel trossen ook een “dunne”, ( lees platte wijn) voortbrengen. De doorgroei van deze dieven moet – ter verkrijging van kwaliteitswijn – dus zeker worden voorkomen. Evenals bij tomatenplanten moeten deze “dieven” dus geheel worden verwijderd. Dit is een periodiek terugkerend en arbeidsintensief gebeuren omdat de plant na het verwijderen van deze “dieven” opnieuw in de oksel van de plant een mogelijkheid zoekt een nieuwe scheut aan te maken. Deze handeling zal bij planten, die wijnen voortbrengen in het goedkopere segment, niet of slecht zeer beperkt plaatsvinden. Bij vele hectaren druiven is dit vrijwel een onmogelijke opdracht. Bij de echte kwaliteitswijnen geschiedt deze handeling wel. Begrijpelijk dat de vele arbeidsuren terug te vinden zijn in de prijs.

Zelf hanteer ik een geheel eigen werkwijze in het “toppen” van de dieven.

Afhankelijk van de druivensoort ontwikkelt een dief ná het tweede of derde blad een nieuwe tros(je) druiven. Door de dief te “toppen” vlak vóór het druiventrosje in wording, verkrijgt de plant per dief 2 / 3 bladeren extra. Extra bladeren leveren dus extra fotosynthese voor de plant, waardoor de plant afrijpt met een hoger suikergehalte. Per plant zijn dat vlug 30 bladeren extra.

Op onderstaande foto is duidelijk de dief te zien in de oksel van de plant en het wijntrosje in wording.

Elke week worden de dieven hierop bekeken en “bewerkt” .

22-06-2018.

Door het warme en relatief droge weer van afgelopen weken hebben zowel de druiven als het loof een voorspoedige en gezonde groei doorgemaakt. Nooit eerder waren in mijn wijngaard de druiven na de bloeiperiode zo optimaal ontwikkeld. Er kan natuurlijk nog van alles mis gaan ( hagel, lange regenperioden, aantasting druiven door het Suzuki-fruitvliegje etc..). Maar vooralsnog mogen we ons verheugen op een bijzonder mooie oogst en dus schitterende wijn. De vroege variëteiten ( Solaris en Rondo) zijn in één bewerking ontbladerd, gediefd en getopt. Bij een Oechsle-gehalte (= suikergehalte gemeten met een refractometer) van 20 zal ongeveer 2/3 deel van de trossen worden weggeknipt en afgevoerd zodat de resterende trossen optimaal kunnen afrijpen met een hoog suikergehalte en aroma’s.

Onderstaand 2 afbeeldingen van de druif Solaris op 22-06-2018; ontbladerd en “gediefd”.

20-07-2018.

Trosdunning Solaris.

Solaris is een druif die vroeg en met een hoog suikerniveau kan worden geoogst.

Omdat ik kies voor kwaliteit in plaats van kwantiteit moet er dus ook vroeg trosdunning plaatsvinden. Het beste is dit te doen bij een suikergehalte van 20 Oechsle. Dit meet ik met een refracto-meter. Eén druppeltje druivensap wordt geknepen op het glaasje van de meter, waarna de meter tegen het licht wordt gehouden en de suikerwaarde kan worden afgelezen.

Ongeveer 2/3 deel van het aantal trossen wordt weggesnoeid en afgevoerd. De overige trossen krijgen dan alle voedingsstoffen waardoor een hoger niveau suiker en aroma wordt verkregen. In totaliteit rijpen maximaal 13 trossen per plant af.

21-07-2018. Trosdunning Rondo.

Rondo is een vroege rode druif; type Merlot. Biedt fruitige dieprode wijn. Ideale mixpartner voor druiven met hoge tannines en weinig fruitsmaak. In de opbouw produceert deze druif veel trossen. Vaak 3-4 per scheut. Trosdunning is ook hierbij noodzakelijk.

28-07-2018.

Door het aanhoudende zonnige weer verloopt het afrijpen vroeger dan in andere jaren. Het suikergehalte van de Johanniter-druif is einde juli nog nooit zo hoog geweest.

Solaris: 80 Oechsle ( 20 juli jl trosdunning voltooid)

Johanniter: 40 Oechsle ( 28 juli begonnen met trosdunning)

Rondo: 60 Oechsle ( 20 juli jl trosdunning voltooid).

De komende dagen wordt gestart met het plaatsen van netten tegen de vogelvraat, maar zeker ook de wespenvraat. Met name de Solarisdruif heeft door het vroege en hoge suikergehalte hier altijd last van. Valt altijd net samen met de wespenoverlast in de maand augustus.

03-08-2018. Trosdunning Cabernet Cortis.

Op deze datum zijn ook de vogelnetten aangebracht op de Rondo en Cabernet Cortis.

04-08-2018. Netten tegen vogel- en wespenvraat aangebracht op de Solaris en Palatina.

Zoals reeds eerder vermeld heeft de druif Solaris te lijden onder vogel-, maar met name wespenvraat. De druif moet met verfijnde (blauwe) gaas worden “ingepakt”. En dan nog weten de wespen de openingen te vinden om zich tegoed te doen aan de hoge suikers van deze druif. Door het plaatsen van de netten is er licht fotosynthese-verlies. Ervaring uit het verleden heeft getoond dat de druif Solaris door het vroege en hoge suikergehalte in de maand augustus vrijwel niet verschoond blijft van wespen- en vogelvraat. Deze druif wordt door mij geteeld omdat er een mooie cuvée  te maken is met de Riesling gerelateerde Johanniter. Vooral in jaren met een minder goede suikervorming en afrijping van de Johanniter vangt de Solaris deze tekorten ruimschoots op.

09-08-2018. Vogelnetten aangebracht over de Johanniterdruif.

Normaal gesproken worden deze netten eerst eind augustus aangebracht. Omdat we dit jaar door het warme en droge weer 3 weken vooruit liggen met het groeien, afrijpen en dus oogsten van de duiven, zijn de netten ook 3 weken eerder aangebracht. Dit is altijd een zorgvuldig karwei omdat het net zowel aan de bovenzijde goed moet zijn gespannen en de benedenzijde geen openingen mag binnen waartussen de vogels alsnog naar binnen glippen en zich te goed doen aan de rijpe (lees zoete) druiven. Samen met de helpende handjes van Georges en Maarten was dit klusje binnen enkele uren geklaard.

24-08-2018.

Geregeld is / wordt het suikergehalte (uitgedrukt in Oechsle ) van de verschillende druiven gemeten, zowel aan de ochtendzijde als aan de middag- en avondzijde, dit ivm de verschillende stralingsintensiteit van de zon. Soms is er een opmerkelijk verschil waarneembaar van de gemeten waarden aan dezelfde wijnstok. De middeling van deze waarden bepaalt de te hanteren Oechsle-waarde. Als er een wijn van 12 % vol. alcohol wordt gewenst (zonder toevoeging van suiker) is er een Oechsle-waarde nodig van 89, ervan uitgaande dat iets (ongeveer 0,5 % vol. alcohol) van de verkregen alcoholwaarde verloren gaat tijdens het vinificatieproces ( hevelen, afvullen etc..). Bij de door mij aangeplante variëteiten moeten deze waarden bij een gemiddelde zomer haalbaar zijn, soms door de druiven iets langer te laten hangen.

Maar de suikerwaarde alleen is niet bepalend voor het oogstmoment van de druiven. Zo zijn de volgende zaken – in samenhang met de gemeten Oechslewaarden – van belang. Het geheel van deze noodzakelijke voorwaarden wordt ook wel de “fysiologische rijpheid” van de druif genoemd.

Algemeen geldt dat de druiven op het oogstmoment niet nat / vochtig mogen zijn door regen of dauw; dit geeft een verdunning van de most en uiteindelijk een verminderde kwaliteit.

Bij witte druiven moeten de pitjes zichtbaar zijn door de schil (goed te zien bij zonnig weer).

De pitjes (zowel bij witte als rode druiven) moeten donkerbruin van kleur zijn en loslaten van het vruchtvlees. Verder geeft kauwen op de schil een impressie van de bitterheid en zuur. Bij de Johanniter druif is bij het doorkauwen van de schil zelfs een verlammend mondgevoel waarneembaar als de druif nog niet geheel fysiologisch rijp is.

Verder buigt het kopje van de plant licht naar beneden als indicatie dat de groeikracht is beëindigd en de plant alle kracht levert aan het afrijpen van de druiven.

Zaak dus om alle bovenstaande factoren in de gaten te houden voor de verschillende druivenrassen omdat deze alle verschillend afrijpen.

Alle waarden worden genoteerd om ook een vergelijk te kunnen maken met andere jaren.

2018 is echter exceptioneel zonnig; daar zal, wat de wijnbouw betreft,  zeker niet over worden geklaagd. Vanaf het moment na de bloei van de druiven zijn er indicatief 100 zondagen nodig voor een goede afrijping.

Onderstaand enige afbeeldingen van de metingen en kleuren van de pitjes op 24-08-2018.

 

 

 

05-09-2018.

Hernieuwde Oechsle-metingen.

Solaris: voormiddagzijde: 1020 Oechsle; namiddagzijde 1003 Oechsle; pitjes nog ingepakt in vruchtvlees.

Johannitter: voormiddagzijde: 1005 Oechsle; namiddagzijde 89 Oechsle; pitjes redelijk donker gekleurd; kleven nog aan vruchtvlees.

Rondo: voormiddagzijde: 90 Oechsle; licht bruine pitjes los vruchtvlees.

Cabernet Cortis: voormiddagzijde 96 Oechsle; namiddagzijde 87 Oechsle. Pitjes licht bruin en klevend aan vruchtvlees.

Opmerkingen.

Vergeleken met voorafgaande jaren is er sprake van een substantieel hogere Oechsle-waarde. Het zonnige droge weer van de achterliggende zomerperiode heeft hier toe bijgedragen.

Wat ook opvalt is dat de druiven van de Cabernet Cortis aanzienlijk kleiner zijn dan voorafgaande jaren.

Voor alle variëteiten geldt dat de pitjes – ondanks de hoge suikers – nog verkleven met het vruchtvlees. De verkleuring van de pitjes tot donkerbruin is bij geen enkele variëteit opgetreden.

De aromavorming, welke op het laatst van het afrijpingsproces geschiedt, heeft nog niet plaats gevonden.

Conclusie: Ondanks de hoge suikergehaltes kan er zeker niet de komende week worden geoogst vanwege een onvoldoende fysiologische rijpheid.

EN DAN UITEINDELIJK DE AANVANG VAN DE OOGST.

20-09-2018: Oogst Solaris.

Ondanks dat er door de grote aanwezigheid van wespen – in combinatie met het hoge suikerniveau van de druif Solaris – een hoge aantasting door wespenvraat werd verwacht, viel dit reuze mee. Door de goede zomer met hoge temperaturen / veel zon en weinig regen werd een bijzonder hoog suikerniveau behaald: 1117 Oechsle, hetgeen potentieel een wijn van 16,6 % vol. alcohol zou kunnen opleveren als alle suikers zouden zijn vergist. Nu op 20-10-2018; nagenoeg 1 maand nadat de most op gisting werd gezet, is de wijn nog steeds niet volledig uitgegist.

Een alcoholpercentage van 16,6 % vol. alcohol is te hoog voor een witte wijn. Zelf gebruik ik deze wijn vooral om een mooie cuvé te maken met de Johanniter die van nature een iets hoger dan gemiddeld zuurtje heeft na het vergisten. Een verhouding van 1/3 Solaris en 2/3 Johanniter geeft een mooie balans en een alcoholniveau van rond de 13 % vol. alcohol.

Het is dus nog even afwachten om het eindresultaat op kwaliteit te beoordelen.

24-09-2018: Oogst Rondo.

Deze rode druif loopt in mijn wijngaard altijd als eerste uit in het voorjaar en hierdoor bij vorst erg gevoelig voor bevriezen van de jonge scheuten, hetgeen dit jaar niet aan de orde was. De kwaliteit van de druiven was bijzonder goed. Suikerniveau 1101 Oechsle; potentieel goed voor een alcoholpercentage van 14,1 % vol. alcohol.

Pulpgisting, hetgeen inhoudt dat je 5 x per dag de bovendrijvende schilletjes ( hoed genaamd) naar beneden moet drukken ter bevordering van de kleur- en aromavorming.

D.d. 06 oktober 2018, net voor het einde van de vergisting, malolactische fermentatie ( omzetten van harde appelzuren naar liebliche melkzuren) opgestart via het toedienen van (gevriesdroogde) melkzuurbacteriën. Aansluitend elektrische deken (met voeler tegen vat) om het vat geplaatst en ingesteld op 20 graden Celcius + wollen deken daaromheen bevestigd ter isolatie. Toedienen sulfiet aan de wijn in wording in deze fase is absoluut niet gewenst. Na 4 weken malolactische fermentatie is er veelal een boter- of yoghurttoon ontstaan. Deze moet ook 4 weken zonder sulfiettoediening worden afgebouwd onder een constante temperatuur van 20 graden Celsius. Vervolgens overhevelen en 1e sulfiettoevoeging. Afwachten dus.

28-09-2018: Oogst Palatina.

Door de jaren heen is gebleken dat deze druif toch steeds een aantal probleempjes te zien geeft.

• gevoelig voor wespenvraat en valse meeldauw;
• verschillen in afrijpen per struik;
• vergeleken met andere variëteiten op mijn wijngaard een relatief lager suikerniveau. Zelfs in het goede jaar 2018 werd er slechts een suikerniveau behaald van 1083 Oechsle, waarmee slechts 11,2 % vol. alcohol kon worden bereikt en er dus licht moest worden gechaptaliseerd  (= toevoegen van suiker om gewenste alcoholniveau te bereiken).
• Bijzonder grote trossen die beneden aan de struik diep uithangen, waardoor het afschermen met gaas tegen de wespenvraat vrijwel onmogelijk is.

Deze variëteit zal begin 2019 worden gerooid en door Souvignier Gris worden vervangen. Dit is een vrijwel resistente variëteit tegen schimmels die tevens “in het Limburgse” een mooie witte wijn kan voortbrengen.

29-09-2018: Oogst Johanniter.

Een super kwaliteit druiven bij het oogstmoment. Vrijwel 100% schoon en hoge suikers ( Oechsle 1093; goed voor 12,8 % vol. alcohol ).

Op 20-10-2018 loopt de gisting ten einde en kan de eerste heveling op korte termijn geschieden.

01-10-2018: Oogst Cabernet Cortis.

Door het aanhoudende warme en vooral droge weer zijn de druiven van de Cabernet Cortis klein gebleven en zelfs licht uitgedroogd. Wel een hoog suikerniveau: Oechsle 1113, potentieel goed voor een wijn van 16,3 % vol. alcohol. Gelet op het gering aantal kilo’s besloten hiervan een rosé te maken en dus geen pulpgisting te geven. De dag na het inweken geperst. Zal deze wijn iets met een andere wijn met een lager alcoholpercentage moeten verdunnen om het alcoholpercentage iets omlaag te krijgen. Johanniter met een fris zuurtje lijkt een goede mix-partner. Dat is eigenlijk niet hoe het hoort, maar een rosé van 16 procent op een zwoel zomeravondje lijkt me bepaald niet geschikt!!!!

Ook de Cabernet Cortis zal voorjaar 2019 worden gerooid ivm schimmelgevoeligheid bij ongunstige weersomstandigheden en het hoge tanninegehalte, waardoor de wijn heel wat jaren moet “rijpen” alvorens deze op dronk is. Vervanger wordt Rondo en Souvignier Gris ( beide vervangers behoren tot de familie vitis vinifera). Souvignier Gris heeft een zeer hoge resistentie tegen valse meeldauw en goede resistentie tegen echte meeldauw en botrytis (schimmel in de trossen). Omdat er geen pulpgisting volgt na het ontstelen, wordt er een witte wijn gemaakt. Bij iets langer inweken, eventueel enkele dagen pulpgisting, is er ook een rosé van deze druif te maken.

 

26-11-2018.

De bladeren van de wijnstokken en de omringende bomen hebben hun bladeren geheel laten vallen. Tijd dus voor de eerste opschoning en afvoeren van de bijeengeharkte bladeren.. Bladeren van de druiven kunnen hun schimmelsporen aan de bodem doorgeven als ze de gehele winter blijven liggen op de bodem. Ook een aanvang gemaakt met het toppen van de bomen aan de buitenzijde van de wijngaard ter voorkoming dat deze teveel zonlicht zullen wegnemen.

Begin 2019 zal worden begonnen met de eerste wintersnoei, dwz het verwijderen van de legger waarop in 2018 de druiven hebben gegroeid. Hiervoor mag er geen vorst wordt verwacht binnen 2 weken na het snoeien.