SNOEIEN / SNOEICURSUS DRUIVEN

Algemeen.

Snoeien van druiven is een bijzonder belangrijk onderdeel binnen het traject van de wijndruiventeelt. In feite is snoeien “het jaarlijks verjongen” van de druivelaar. Hierbij is een aantal aspecten van belang. Het is te simpel om te stellen dat er jaarlijks een aantal takken moet worden weggeknipt in de hoop dat er op de overblijvende tak(ken) wel weer de gewenste druiven zullen groeien. Zelf krabde ik 15 jaar geleden ook achter mijn oren toen ik in het voorjaar voor het eerst startte met de snoei voor het nieuwe oogstjaar. Maar al doende leert men, zo is het gezegde en van je fouten leer je alleen maar.

Alvorens aan te vangen met de snoei zijn de volgende zaken van belang.

• Zorg voor een goede snoeischaar. Zelf gebruik ik een Felco snoeischaar No 8; heel geschikt voor snoei van druivenplanten. Hoge kwaliteit voor een betaalbare prijs. In de handel zijn links- en rechtshandige snoeischaren verkrijgbaar. Ook is het handig om een (leren) holster in een riem te dragen waarin de snoeischaar even kan worden opgeborgen indien het is gewenst de handen even vrij te hebben.
• Ontsmet de messen van de snoeisnaar geregeld in hooggradige alcohol; vul een potje met een brede opening voor 3/4 deel met deze alcohol en dompel de bekken van de snoeischaar hierin bij aanvang van de snoei en na elke 10 planten om ziektes ( met name Esca) te voorkomen.
• Zorg voor de aanwezigheid van wondbalsem voor het bestrijken van grotere snoeiwonden.
• Berg de snoeischaar schoon en geolied op tijdens de periode dat deze niet wordt gebruikt.
• Draag steeds een beschermbril. De te verwijderen / los ter trekken snoeitakken kunnen in ogen en gezicht springen, met mogelijke ongewenste gevolgen.
• Ook het dragen van (dunne) werkhandschoenen wordt aangeraden.

Handig is het om de jaarlijkse snoei te verdelen in een winter snoei en een voorjaars snoei.

• Winter snoei. Zolang er bladeren aan de druivenstruik hangen moet er met de snoei worden gewacht. Vanaf december kan met de winter snoei worden gestart, tenminste als het niet vriest. Ook wordt het afgeraden bij regenachtig weer te snoeien. Zelf snoei ik nooit bij temperaturen onder 0 graden C. Enerzijds is het niet echt aangenaam om bij deze temperaturen buiten te werken en anderzijds is er een risico tot bevriezing van de snoeiwonden. Bij de winter snoei verwijder ik uitsluitend de oude afgebogen legger en de scheuten op deze legger waarop het afgelopen groeiseizoen de druiven hebben gegroeid. Ik deponeer op 3 plekken in een rij alle snoeihout. Als deze oude legger is verwijderd ziet de wijngaard er al heel “opener” uit. Het verwijderde hout wordt zo snel mogelijk afgevoerd van de wijngaard. Verbranden van het snoeihout op de wijngaard is een optie waar ik niet voor kies i.v.m. rookoverlast voor de nabije woonwijk. Zoals reeds vermeld bestrijk ik alle snoeiwonden van de oude legger. Als er binnen10 dagen na de snoei geen vorst wordt verwacht, kan vanaf februari met de voorjaars snoei worden begonnen. Hierbij is het van belang dat de 3 meest krachtige scheuten op de stam blijven staan en alle overige scheuten op de stam worden weggeknipt. Ook deze verwijderde scheuten worden alle afgevoerd van de wijngaard. De wijngaard oogt min of meer kaal met slechts 3 omhoog stekende scheuten per plant. De eerstvolgende dag waarop de buitentemperatuur boven de 10 graden Celsius komt, wordt de mooiste / krachtigste scheut ( groeiend vanaf de stam) over de 2 e draad  naar beneden gebogen en wordt het uiteinde van deze scheut met een clips vastgezet op de eerste draad. Handpalm breed afstand bewaren tot het stammetje van de naastgelegen stam. Indien de scheut te lang is deze toppen op handpalm breed van de naast staande stam. Zodoende ontstaat er een mooie boog. Ook clipsen op het hoogste punt van de boog. Belangrijk!!!! Vóór het  buigen met 2 handen, de af te buigen scheut héééél licht naar beneden “knakken”. Bij een licht geknisper van het hout niet verder buigen en vervolgens 2 handpalmen breed naar beneden op deze scheut eenzelfde handeling doen. Knip de overgebleven 2 rechtopstaande scheuten eerst weg als er de zekerheid is dat de omgebogen scheut bij het ombuigen niet is geknakt. Bij twijfel 1 rechtopstaande scheut “reserveren” voor het geval de omgebogen scheut toch is afgebroken. N.B. BOVENSTAANDE GELDT DUS ALLEEN ALS ER WORDT GEKOZEN OM SLECHTS 1 SCHEUT PER PLANT OM TE BUIGEN (= ENKELVOUDIGE GUYOT). Er is echter ook de mogelijkheid om naar 2 zijden één scheut om te buigen, waardoor theoretisch meer druiven kunnen worden geoogst (DUBBELE GUYOT). Het is aan de wijnboer hierin een keuze te maken. Zelf kies ik hier niet voor omdat de plant dan meer wordt belast en het loof van 2 planten elkaar zal bedekken. Hierdoor is een stringenter loofwandbeheer noodzakelijk.
  

Het volgende snoeijaar wordt de nieuwe legger naar de andere zijde gebogen omdat de “vrije zijde” van de druivenstok de kans krijgt om mooie krachtige scheuten te ontwikkelen waarvan er in het volgend jaar één scheut kan worden gebruikt voor de nieuwe legger van dat jaar.

Als er te laat in het voorjaar of bij te hoge temperaturen wordt gesnoeid kan de druivelaar bij de snoeiwond gaan “bloeden”. Bij de snoeiwond druppelt vocht uit de plant. Dit “gedruppel” is niet te stoppen met wondbalsem of anderszins; dit kan wel één week aanhouden en stopt na verloop van tijd. De plant kan enig gedruppel wel verdragen en zal niet vlug hieraan ten onder gaan. Beter is het dit te voorkomen.

Punt van aandacht / voorkomen van zogenaamde hertengeweien.

Snoei de te verwijderen scheuten zo dicht mogelijk op de stam. Hier zitten veelal “slapende ogen” die in het voorjaar gedwongen worden hier uit te lopen. NB!!!!! EEN NIEUWE SCHEUT VANAF DE STAM LOOPT ALTIJD UIT OP HET BUITENSTE OOG!!!!! Als scheuten in het voorjaar niet tot op de stam zijn weggesnoeid omdat het eerste oog werd gezien enkele centimeters op het “oude hout” van de verwijderen scheut van verleden jaar, zal in het voorjaar een nieuwe scheut ook enkele centimeters vanaf de stam gaan groeien en zeker niet uitlopen op het blinde oog vlak bij de stam. Bij het blijven volgen van deze snoeiwijze ontstaat er (na verloop van tijd) een zo geheten hertengewei en wordt de stam steeds hoger en breder. Dit moet beslist worden voorkomen. Het vraagt durf om oudere scheuten vrijwel op of vlak bij de stam weg te snoeien.

Meerdere snoeivormen.

Zoals reeds vermeld is er naast de enkele Guyot-snoei ook de dubbele Guyotsnoei. Er zijn natuurlijk veel snoeisoorten ten behoeve van wijndruiven. De keuze van de snoeivorm hangt samen met klimaat, ligging, bodemgesteldheid. In warme landen moeten de druiven vaak worden beschermd tegen de felle zon. Dit vraagt om een andere snoeivorm. Ook op bodem met stenige ondergrond of steile helling zijn weer andere snoeivormen wenselijk.

Snoeien van nieuwe aanplant.

Bij nieuw aangeplante druivenstokken groei(t)en er 1 of 2 scheuten het eerste jaar tot maximaal 1.85 mtr waarna deze word(t)en getopt. Tijdens de volgende winter is het raadzaam het stammetje vanaf de bodem in te pakken met een koker tot een hoogte van ongeveer 60 cm. Dit ter bescherming tegen nachtvorst van het nog dunne en dus vorstgevoelige stammetje en ter voorkoming van wildvraat.

Het tweede jaar wordt het stammetje in het voorjaar ( niet bij vorst de komende 10 dagen) op ongeveer 5-10 cm van de onderste draad op ongeveer 60 cm boven het maaiveld getopt. Dit is de stam voor de toekomst. Alleen het 2e jaar 2-3 scheuten vanaf de top laten groeien. Alle beneden liggende scheuten verwijderen. De geplaatste koker de eerste 3 jaar niet verwijderen. Om het verwijderen van de scheuten op het stammetje mogelijk te maken is het handig de koker bij de plaatsing in de lengte door midden te knippen en met een stuk ducktape vast te plakken. Bij de noodzaak tot snoeien van overbodige scheuten op het stammetje kan de koker eenvoudig en snel voor deze snoeibeurt worden verwijderd en vervolgens weer worden teruggeplaatst.

Door het jaarlijks dikker worden van het stammetje wordt de nieuwe aanplant (lees: stammetje) elke jaar 2 graden Celsius minder vorstgevoelig. Na 3-4 jaar zou de geplaatste koker kunnen worden verwijderd. Het stammetje is dan zo’n 7-8 graden Celsius minder vorstgevoelig geworden. Tegen wildvraat blijven de geplaatste kokers natuurlijk wel bescherming bieden.

ALS ER VRAGEN ZIJN OMTRENT BOVENSTAANDE KAN ER VIA DE E-MAIL MET MIJ KONTAKT WORDEN OPGENOMEN. [email protected]